Thập Thiện

[battinh]

THẬP THIỆN
Chánh Lý Kiều Thế Đức
(Sách: "Trường Thi: Đời Đức Phật", trang 210 - 215)

Thiên Thừa trên mức vừa rồi
Kiếp sau lên được cõi Trời yên vui
Nếu mà THẬP THIỆN rèn trui(250)
Khó khăn chớ nản, chớ lùi một ly.
Giờ ghi Thập Thiện chi ly
Để rồi cũng khởi tâm Bi giúp đời:
Về THÂN quyết phải xa rời
Sát sanh, dâm, trộm để rồi tiến lên
Sát là đoạn mạng, chớ quên
Chúng sanh dầu có kêu rên, mặc tình.
Điều này trong Niết Bàn kinh
Có ghi bậc tội, xin trình lại đây:
Giết dù sâu bọ, kiến hay
Súc sanh, tội hạ, nhớ ngay nằm lòng
Để rồi quả xấu trổ trong
Đời này, kiếp tới, đừng mong thoát vòng.
Giết người phàm tục thuộc trong
Bậc trung, tội ấy nhớ phòng tự nay.
Na Hàm nếu giết ghi ngay
Tội tình không khác, nghiệp này dẫn ta.
Vào ba nẻo ác, không xa
Để mà thọ quả xuyên qua nhiều đời.
Giết cha, giết mẹ ai ơi
Tội này bậc thượng, chắc rồi, thoát a?
Giết A La Hán hay là
Bích Chi Phật cũng đọa qua ngục tỳ
Để rồi bao kiếp thảm bi
Khổ đau liên tục, không chi sánh bằng.
Có nhiều cách phạm, nhớ chăng:
Tự tay mình Sát hoặc hằng khiến, sai
Người ta sát hoặc dụng tài
Nghĩ bày phương cách giết loài chúng sanh
Tán dương tự sát, gián hành(251)
Là khen để khích người thành sát nhân
Xui người hủy mạn, khuyến càn
Vui khi thấy sát không lần đổi thay
Dụng bùa để sát hoặc hay
Tự tay mình sát, ấy bầy sát nhân.
Nếu mình duyên cớ dính phần
Vào ngay sự sát, lãnh phần sát duyên.
Sát dùng phương pháp, rõ liền
Thuộc về sát pháp, khẩn phiền nhớ cho.
Quen tay mà sát thuộc lò
Của phường sát nghiệp, còn ngờ nữa chi?
Cùng nhau hãy khởi tâm Bi
Ai không sợ giết, vậy thì chẳng nên
Làm người hoặc vật kêu rên
Giết người, giết vật mà quên Đọa đồ(252)
Nhìn sinh vật sợ, giãy, lo
Khi đang bị giết vô bờ cảm bi.
Đừng gây nghiệp sát, hãy ghi
Do vì khoái khẩu hoặc vì phân ranh.
Chúng sanh bình đẳng, nhớ rành
Ngang về quyền sống, gắng hành đức Bi.
Phóng sanh con vật, đôi khi
Cứu nhiều sinh mạng, nên chi tối cần
Thả con cá chửa trăm phần
Cứu nhiều cá nhỏ vậy lần lữa chi?
Hộ sanh không chú ý gì
Phước lành có cũng giảm đi rất nhiều.
Chim non bay chẳng bao nhiêu
Phải nuôi cho lớn, chớ liều phóng sanh.
Chim đang đau yếu, nhớ rành
Nuôi chưa tới khỏe, chưa đành thả ra.
Cá nơi nước ngọt mang qua
Thả vào nước mặn thật là tối si.
Loài ăn thịt, cá lạ gì
Thường là ác thú vậy thì chớ quên
Không ăn thịt, cá tạo nền
Giúp cho tâm tánh trở nên thiện hòa.
Dục tình giảm thiểu, tiến xa
Trên đường giải thoát chói lòa ánh quang.
Trộm là cướp đoạt, lấy quàng
Những gì có chủ dù mang giá nào
Cây kim tuy bán chẳng cao
Vẫn là trộm cướp, khác nào kim cương.
Tự mình xúi dục, khơi đường
Dụng bùa, phương cách, khác phường trộm a?
Trộm lời, trộm ý cũng là
Một loại trộm cướp xấu xa, chớ hành.
Cùng nhau hãy sống tịnh thanh
Tránh không trộm cướp, tâm lành khắp soi.
Nhiều khi chỉ định trộm thôi
Mà gây nghiệp sát, suốt đời hối năn.
Tà dâm đáng sợ trăm phần
Tự mình hoặc xúi người cần tránh xa
Nhiều khi hạnh phúc chan hòa
Biến thành tan cửa, nát nhà, khổ thay!
Chỉ vì mê mãi, đêm ngày
Chạy theo tà dục, óc đầy ý dâm
Chẳng nên hành động sai lầm
Dụ cho kẻ khác tà dâm với mình
Bằng bùa, thuốc hoặc ngải linh
Hoặc bằng lường gạt hoặc hình thức nao.
Tạo duyên hoặc khích kẻ nào
Tà dâm đều xứng đọa vào chim câu(253)
Phải siêng tu dưỡng đạo mầu
Giữ tâm trong sạch cho dầu tới đâu.
Đức cao sáng tỏa làu làu
Giúp người giữ giới tầm cầu lạc an
Với người khác phái hỏi han
Trọng như ruột thịt, trọn phần kính yêu.
Tà dâm đưa đến những điều
Phá tan hạnh phúc, hoại tiêu phẩm người
Nhiều khi sẩy việc tày trời
Gây nên nghiệp sát cho người hoặc ta.
Thánh nhân đức hạnh cao xa
Đều tu Trì giới rất là quyết tâm.
Về KHẨU theo đúng phương châm
Quyết không dối trá, nói, làm đều ngay.
Quyết không thêu dệt mà hay
Nói lời đúng, thật, chứa đầy thiện tâm.
Về Ý, Tam độc quyết thì
Loại trừ cho hết, thực thi đức Từ.
Tham lam đưa đến sầu tư
Luôn không thỏa mãn cho dù làm vua.
Phải năng xả thí và ưa
Xử cho rộng rãi lại vừa nghĩ xa:
Tâm Từ phải rộng bao la
Con đường cứu khổ phải hòa tình thương.
Sân kia nên nhớ là đường
Đưa vào ác nghiệp, coi thường được ư?
Những người giận quá hóa ngu
Lời thường thô tục, không từ giết nhau
Phải coi tùy hỷ là đầu
Xót thương, vui xả cho dầu việc chi
Ngoài ra, phải quán trừ Si
Siêng tu trí tuệ, quyết vì chúng sanh
Mà năng thực hiện pháp lành
Sống trong chân chánh, viên thành Trí, Bi.

GHI CHÚ:

(250) Thập Thiện là mười điều lành gồm:

- Về Thân có ba: Không sát sanh mà phóng sanh. Không trộm cắp mà bố thí, không dâm dảng.
- Về Khẩu có bốn: Không nói dối mà nói thật, không nói thêu dệt, không nói lời độc ác mà nói lời ôn hòa nhã nhặn, không nói chia rẻ mà nói lời hòa giải.
- Về Ý có ba: Không tham lam mà rộng rãi và xả thí, không giận hờn, ganh ghét mà tùy hỷ và xót thương, không si mê tà kiến mà sanh lòng sáng suốt nhận hiểu chân chánh.

Nếu làm ngược lại một trong mười điều trên là phạm một trong Thập Ác.

(251) Gián hành là hành động gián tiếp.

(252) Đọa đồ là đọa Tam đồ gồm ba cõi: Địa ngục (Hỏa đồ), Ngạ quỉ (Đao đồ), Súc sanh (Huyết đồ).

(253) Theo như trong Kinh dạy thì những kẻ tà dâm, sắc dục khi chết, theo dẫn nghiệp sẽ bị đọa vào loài heo, gà, chim câu, chim sẻ, chim uyên ương...