Hỏi về tạng Abhidhamma và các vấn đề liên quan

Có những đoạn kinh luận đọc không hiểu, hiểu mà không thấu đáo, chẳng biết hỏi ai ? Mời đem vào đây để mọi người cùng nhau thảo luận học hỏi...

Điều hành viên: binh

hlich
Bài viết: 1217
Ngày: 09/12/08 14:16
Giới tính: Nam

Re: Hỏi về tạng Luận Nikaya

Bài viết chưa xem gửi bởi hlich »

tangbong
theo thắng luận thì khi ta kinh nghiệm năm trần cảnh (tâm kinh nghiệm trần cảnh là Pañca Viññāna) thì tiến trình kinh nghiệm có các tâm niệm trước và sau tâm kinh nghiệm trần cảnh thứ tự luôn như sau,

Pañca-dvārāvajjana, Sense-door Consciousness, "đưa" trần cảnh vào
Pañca Viññāna, Sense-consciousness - nhãn thức hoặc nhĩ thức hoặc tỷ thức hoặc thiệt thức hoặc xúc thức, trần cảnh "đến"
Sampaticchana, Receiving Consciousness, "nhận" trần cảnh
Santīrana, Investigating Consciousness, "xét" trần cảnh

tâm niệm "đưa" trần cảnh có tính chất chức năng (tố), các tâm niệm còn lại có tính chất quả vô ký, cho nên tất cả đều vô nhân

tâm niệm "đưa" trần cảnh thuộc ý giới
tâm niệm trần cảnh "đến", vì cảnh đến là một trong năm cảnh và có thể là do thiện nghiệp hay bất thiện nghiệp, nên tổng gọi là ngũ song thức
tâm niệm "nhận" trầm cảnh có thể là lạc hay xả, cho nên có hai, thuộc ý giới; như vậy tổng cộng có ba loại tâm niệm thuộc ý giới, tức là ba ý giới

tâm niệm "xét" trần cảnh có ba loại, do bất thiện nghiệp xả thọ, do thiện nghiệp xả thọ và do thiện nghiệp lạc thọ; ngoài ra còn có (tố) tâm niệm "đưa" ý cảnh (pháp xứ), và một (tố) tâm niệm đặc biệt của bậc a la hán khi cười; tổng cộng là năm ý thức giới vô nhân

như vậy tổng cộng tất cả có 18 loại tâm niệm vô nhân, đó là ngũ song thức, ba ý giới, và năm ý thức giới vô nhân

Thắng pháp tập yếu liệt kê các thức như thế đó, rất có lợi vì nó tổng kết các phát biểu trong các bộ luận cho có hệ thống và mạch lạc, đ/h nên đọc
:)


whale
Bài viết: 350
Ngày: 23/09/09 02:04
Giới tính: Nam

Re: Hỏi về tạng Luận Nikaya

Bài viết chưa xem gửi bởi whale »

Bàn tay của mình trong gương là sắc nội phần hay sắc ngoại phần? :D


tqh009
Bài viết: 343
Ngày: 27/01/10 22:35
Giới tính: Nam
Đến từ: Giac ngo

Re: Hỏi về tạng Luận Nikaya

Bài viết chưa xem gửi bởi tqh009 »

Bàn tay nào là của bạn?


whale
Bài viết: 350
Ngày: 23/09/09 02:04
Giới tính: Nam

Re: Hỏi về tạng Luận Nikaya

Bài viết chưa xem gửi bởi whale »

tangbong Chư hiền;tôi đọc bộ Yamaka;phần Khandha_yamaka thì có những đoạn sau:

[34] Tưởng là tưởng uẩn phải chăng?

"Tưởng kiến (diṭṭhisaññā) là tưởng như không phải là tưởng uẩn; còn tưởng uẩn vừa là tưởng vừa là tưởng uẩn".


Và:

[35] Hành là hành uẩn phải chăng?

"Trừ ra hành uẩn, các hành còn lại là hành nhưng không phải là hành uẩn; còn hành uẩn vừa là hành vừa là hành uẩn".


Xin được hỏi:
1)Tưởng kiến là gì?
2)Các hành không thuộc về hành uẩn là các hành nào?

Xin được giải đáp cafene


whale
Bài viết: 350
Ngày: 23/09/09 02:04
Giới tính: Nam

Re: Hỏi về tạng Luận Nikaya

Bài viết chưa xem gửi bởi whale »

tangbong Lại chỗ này nữa:

[128] Sắc uẩn không từng sanh cho người nào ở cõi nào thì thọ uẩn không từng sanh cho người ấy ở cõi ấy phải chăng?

"Ðối với người cõi vô sắc, sắc uẩn không từng sanh cho người ấy ở cõi ấyï nhưng thọ uẩn chẳng phải không từng sanh cho người ấy ở cõi ấy; đối với người cõi tịnh cư sắc uẩn không từng sanh và thọ uẩn cũng không từng sanh cho người ấy ở cõi ấy".

(Pali Roman: Yassa yattha rūpakkhandho nuppajjittha tassa tattha vedanākkhandho nuppajjitthāti?
Arūpānaṃ tesaṃ tattha rūpakkhandho nuppajjittha, no ca tesaṃ tattha vedanākkhandho nuppajjittha. Suddhāvāsānaṃ tesaṃ tattha rūpakkhandho ca nuppajjittha vedanākkhandho ca nuppajjittha.)


Xin hỏi tại sao người ở cõi tịnh cư sắc uẩn không từng sanh và thọ uẩn không từng sanh.Vậy họ không có sắc uẩn;cũng chẳng có thọ uẩn ư? :D


hlich
Bài viết: 1217
Ngày: 09/12/08 14:16
Giới tính: Nam

Re: Hỏi về tạng Luận Nikaya

Bài viết chưa xem gửi bởi hlich »

tangbong
Vậy phải chăng chỉ có tâm của phàm phu mới có thể có đạo thành cảnh?
vâng mình hiểu như vậy; cho đến khi thành nhập lưu
Bàn tay của mình trong gương là sắc nội phần hay sắc ngoại phần?
bàn tay là thân xứ, sắc nội phần; bàn tay trong gương là sắc xứ, sắc ngoại phần
1)Tưởng kiến là gì?
2)Các hành không thuộc về hành uẩn là các hành nào?
bộ Yamaka xác định ý nghĩa và giới hạn của các thuật ngữ; các hành của hành uẩn là các tâm sở, tuy nhiên chữ hành còn chỉ các pháp hữu vi, tức là nhiều thứ khác ngoài tâm sở

tưởng kiến mình không kiếm được định nghĩa nhưng mình nghĩ từ này chỉ các khái niệm (conceptualization), trong khi đó tưởng của tưởng uẩn là perception
Xin hỏi tại sao người ở cõi tịnh cư sắc uẩn không từng sanh và thọ uẩn không từng sanh.Vậy họ không có sắc uẩn;cũng chẳng có thọ uẩn ư?
cõi tịnh cư là chỗ các bậc bất hoàn tạm trú cho đến khi đạt quả a la hán; không có sắc uẩn vì là cõi thức; cõi này còn cao hơn cõi tứ thiền (xả thọ) cho nên không có thọ uẩn nữa
:)


whale
Bài viết: 350
Ngày: 23/09/09 02:04
Giới tính: Nam

Re: Hỏi về tạng Luận Nikaya

Bài viết chưa xem gửi bởi whale »

tangbong Cảm ơn đạo hữu;cũng trong bộ Yamaka;phần Xứ song;có câu này:

- THÂN LÀ THÂN XỨ?

"Ngoại trừ thân xứ, thân còn lại là thân nhưng không phải là thân xứ, chỉ có thân xứ là thân cũng là thân xứ".


Pali Roman:
[195» Kāyo kāyāyatananti?
196 Kāyāyatanaṃ ṭhapetvā avaseso kāyo, na kāyāyatanaṃ. Kāyāyatanaṃ kāyo ceva kāyāyatanañca.]



Những thân nào không phải là thân xứ?Phải chăng chính là phần ngũ uẩn còn lại (sắc thọ tưởng hành thức) trừ ra thân xứ;bị chấp thủ là "ta;của ta" chính là thân mà câu này muốn đề cập? :)


whale
Bài viết: 350
Ngày: 23/09/09 02:04
Giới tính: Nam

Re: Hỏi về tạng Luận Nikaya

Bài viết chưa xem gửi bởi whale »

tangbong Còn chỗ này nữa:

[293] Phi nhãn là phi xứ?

"Ngoại trừ nhãn, các xứ còn lại là phi nhãn mà là xứ; ngoại trừ nhãn và xứ, còn lại là phi nhãn và cũng là phi xứ".


Tại hạ không hiểu chỗ in đậm;làm gì có cái gì vừa không phải là nhãn mà lại vừa không bao hàm trong các xứ nhỉ? :-? cafene


whale
Bài viết: 350
Ngày: 23/09/09 02:04
Giới tính: Nam

Re: Hỏi về tạng Luận Nikaya

Bài viết chưa xem gửi bởi whale »

tangbong Phần chuyển biến;của xứ song (ayatana yamaka) có ghi như sau:

[296] Nhãn xứ đang sanh cho người nào thì nhĩ xứ đang sanh cho người ấy phải chăng?

"Ðối với người hữu nhãn vô nhĩ(1), nhãn xứ đang sanh cho người ấy nhưng nhĩ xứ không đang sanh cho người ấy, còn đối với người hữu nhãn hữu nhĩ đang sanh thì nhãn xứ đang sanh và nhĩ xứ cũng đang sanh cho người ấy".


Hiền giả;tôi đang băn khoăn;đang sanh ở đây;có phải không chỉ là "đẻ ra có mắt";mà còn là không ngừng đang sanh;lấy ví dụ như chúng ta ngồi trước màn hình rồi nhìn vào dòng chữ trên máy tính chẳng hạn thì nhãn xứ cũng không ngừng sanh;có nghĩa là đang sanh;(và cũng liên tục đang diệt nữa;cũng có nghĩa là đang diệt). Như vậy phải không ạ?! :)


whale
Bài viết: 350
Ngày: 23/09/09 02:04
Giới tính: Nam

Re: Hỏi về tạng Luận Nikaya

Bài viết chưa xem gửi bởi whale »

tangbong hữu sắc?

(33Y3 Āyatanayamakapāḷi » 2 Pavattivāra » 2.1 Uppādavāra » 2.1.1 Paccuppannavāra)

- HAY LÀ SẮC XỨ ÐANG SANH CHO NGƯỜI NÀO THÌ NHÃN XỨ ÐANG SANH CHO NGƯỜI ẤY PHẢI CHĂNG?

"Ðối với người hữu sắc vô nhãn đang sanh thì sắc xứ đang sanh cho người ấy mà nhãn xứ không đang sanh cho người ấy; còn đối với người hữu nhãn đang sanh thì sắc xứ đang sanh và nhãn xứ cũng đang sanh cho người ấy".


Pali Roman: Yassa vā pana rūpāyatanaṃ uppajjati tassa cakkhāyatanaṃ uppajjatīti?
Sarūpakānaṃ acakkhukānaṃ upapajjantānaṃ tesaṃ rūpāyatanaṃ uppajjati, no ca tesaṃ cakkhāyatanaṃ uppajjati. Sacakkhukānaṃ upapajjantānaṃ tesaṃ rūpāyatanañca uppajjati cakkhāyatanañca uppajjati.

Xin hỏi:
1.Loại người hữu sắc vô nhãn là người như thế nào?Có loại nào là vô sắc vô nhãn không?Xin cho ví dụ.
2."Sắc xứ đang sanh cho người ấy" nghĩa là thế nào.Xin được giải nghĩa và nêu ví dụ để hình dung. :)

Kính lễ kinhle


hlich
Bài viết: 1217
Ngày: 09/12/08 14:16
Giới tính: Nam

Re: Hỏi về tạng Luận Nikaya

Bài viết chưa xem gửi bởi hlich »

tangbong
Những thân nào không phải là thân xứ?
mình nghĩ chữ thân còn bao gồm tất cả các phần trên hoặc trong thân, cho nên thân "mắt" không là thân xứ chẳng hạn
làm gì có cái gì vừa không phải là nhãn mà lại vừa không bao hàm trong các xứ nhỉ?
các danh chế định
Hiền giả;tôi đang băn khoăn;đang sanh ở đây;có phải không chỉ là "đẻ ra có mắt";mà còn là không ngừng đang sanh;lấy ví dụ như chúng ta ngồi trước màn hình rồi nhìn vào dòng chữ trên máy tính chẳng hạn thì nhãn xứ cũng không ngừng sanh;có nghĩa là đang sanh;(và cũng liên tục đang diệt nữa;cũng có nghĩa là đang diệt). Như vậy phải không ạ?!
mình cũng nghĩ vậy, đang sanh tức hiện hữu
1.Loại người hữu sắc vô nhãn là người như thế nào?Có loại nào là vô sắc vô nhãn không?Xin cho ví dụ.
2."Sắc xứ đang sanh cho người ấy" nghĩa là thế nào.Xin được giải nghĩa và nêu ví dụ để hình dung.
2. hữu sắc ở đây mình hiểu là cõi hữu sắc, như thế gian; thế gian thì luôn có sắc xứ, không tùy thuộc vào người như thế nào
1. cõi tịnh cư thì không có sắc uẩn, cho nên vô sắc vô nhãn
:)


whale
Bài viết: 350
Ngày: 23/09/09 02:04
Giới tính: Nam

Re: Hỏi về tạng Luận Nikaya

Bài viết chưa xem gửi bởi whale »

tangbong Trích:[34Y6 Saṅkhārayamakapāḷi » 2 Pavattivāra » 2.1 Uppādavāra » 2.1.1 Paccuppannavāra]:

[1036] THÂN HÀNH ÐANG SANH CHO NGƯỜI NÀO THÌ KHẨU HÀNH ÐANG SANH CHO NGƯỜI ẤY PHẢI CHĂNG?

"Vào sát na sanh của hơi thở vào hơi thở ra mà không tầâm, tứ (Vitakka-vicāra), với người ấy thân hành đang sanh nhưng khẩu hành chẳng đang sanh cho người ấy. Còn vào sát na sanh của hơi thở vào, hơi thở ra của người cõi dục giới đang nhập sơ thiền, thì với người ấy thân hành đang sanh và khẩu hành cũng đang sanh"


Người cõi dục có lúc nào "không tầm không tứ" ko ạ?Hay chỉ có người nhập thiền thứ 2 trở lên thì mới "ko tầm ko tứ"?Xin được giải đáp :)
Lúc con người suy nghĩ có những tiếng văng vẳng trong đầu mà ko nói ra thành lời thì lúc đó có tầm hay tứ không ạ?
Lúc con người ngủ say(không mộng mị) thì có thể có tầm hay tứ ko ạ?
cafene


Trả lời

Đang trực tuyến

Đang xem chuyên mục này: Không có thành viên nào trực tuyến.31 khách