- Hoa sen 7
VĨNH MINH TỨ LIỆU GIẢN
Vĩnh Minh tứ liệu giản có nhiều nhà uyên bác bình giải nhưng hơi ép bên Thiền, do đó tưởng cũng nên triển khai nơi đây để cho Thiền Tịnh được dung thông.
- Có Thiền, có Tịnh Độ
Như thêm sừng mãnh hổ
Hiện thế làm thầy người
Đời sau thành Phật Tổ.
Thiền là tâm Phật. Tịnh là tướng Phật, toàn tâm hiển tướng, toàn tướng quy tâm cho nên gọi là tịch chiếu.
Nếu lấy tâm bỏ tướng thì mất chiếu.
Nếu lấy tướng bỏ tâm thì mất tịch.
Tịch chiếu đồng thời gọi là Thiền Tịnh.
Chiếu tịch không hai gọi là Tịnh Thiền.
Hiện đời nhất tâm, tương ưng tự tánh gọi là có Thiền.
Lâm chung mười niệm cầu sanh Tây Phương gọi là có Tịnh.
Nếu hiện đời chưa được nhất tâm thì chẳng được gọi là có Thiền. Chỉ còn thoại đầu, chẳng còn tạp niệm gọi là Nhất tâm.
Nếu lúc lâm chung tâm trí hôn ám mê muội không thể niệm lên mười niệm hồng danh A Di Đà Phật cầu sanh Tây phương thì chẳng được gọi là có tịnh.
Vì hiện đời được nhất tâm nên có thể làm thầy hướng dẫn chúng sanh, như mãnh hổ trong đời, muôn thú đều khiếp phục.
Nếu người này phát nguyện sanh qua Cực Lạc thế giới, bằng cách trước giờ lâm chung, niệm lên mười niệm hồng danh A Di Đà Phật thì công đức người này rất lớn, oai lực không chi bằng, như mãnh hổ thêm sừng, liền được vãng sanh thượng phẩm, thấy Phật liền chứng vô sanh pháp nhẫn, được Phật A Di Đà thọ ký, có thể phân thân qua lại mười phương cõi nước độ khắp chúng sanh, nên nói đời sau thành Phật tổ là vậy.
- Không Thiền, có Tịnh Độ
Muôn tu, muôn người đỗ
Khi gặp Phật A Di Đà
Lo gì không khai ngộ.
Vì hiện đời người này chưa được nhứt tâm, nên gọi là không thiền.
Nhưng lúc lâm chung, hoặc tự mình hoặc được thiện hữu trợ niệm cho, người ấy liền niệm được mười niệm hồng danh A Di Đà Phật tha thiết cầu sanh Tây phương trước khi tắt thở, gọi là có Tịnh độ.
Nếu được như thế thì như trong kinh, dù phạm tội ngũ nghịch mà không huỷ báng chánh pháp cũng được vãng sanh. Đây hoàn toàn do nguyện lực của Đức Phật A Di Đà tiếp dẫn.
Khi đã gặp Phật rồi thì sớm muộn gì cũng được khai ngộ. Vì sao? Vì chúng sanh đã về cõi ấy rồi đều sẽ là những bậc bất thối chuyển vậy, nên Cổ Đức nói: "Đã không nguyện thì thôi, nếu nguyện liền được sanh. Đã không sanh thì thôi, nếu sanh thì vào bất thối".
- Có Thiền, không Tịnh Độ
Mười người, chín ngại lộ
Khi ấm canh hiện ra
Thoắt chốc đi theo nó.
Người này hiện đời được nhứt tâm, tương ưng với tự tánh đôi phần, gọi là có Thiền, nhưng chưa phải là cứu cánh nên đường đi chưa suốt khắp, vẫn còn ngần ngại để dọ đường về nhà nên nói "ngại lộ". Đương thời, người này vì mãi tham thiền nên không để ý đến pháp môn Tịnh độ, do đó đến lúc lâm chung cũng không có được mười niệm cầu sanh Cực Lạc, nên không được nguyện lực của Phật A Di Đà tiếp dẫn, phải tự lực hoàn toàn.
Phần Châu Võ Nghiệp nói: "Khi lâm chung, một mảy tình phàm lượng thánh chưa sạch, chút bụi tư niệm chưa quên, liền tuỳ niệm thọ sanh".
Ấm cảnh tức là cảnh của thân trung ấm, vừa bỏ thân trước chưa thọ thân sau, tình trạng lúc này rất hoang mang, nên kinh nói:
- "Bồ tát còn mê khi cách ấm,
Thanh văn còn muội lúc ra thai".
Như con cua bỏ vào nồi nước sôi, hoàn toàn mất tự chủ.
- Không Thiền, không Tịnh Độ
Giường sắt cột đồng đỏ
Trăm kiếp lẫn ngàn đời
Đều không nơi nương đổ.
Người này hiện đời chưa được nhất tâm nên không có Thiền. Đến lúc lâm chung lại không có được mười niệm hồng danh cầu sanh Cực Lạc trước khi tắt thở nên không có Tịnh độ, không được Phật A Di Đà tiếp dẫn, đường trước mờ mịt chưa biết về đâu.
Luận Quần Nghi nói:
Trong đời có mười hạng người khi lâm chung không niệm Phật được:
- 1. Không gặp bạn lành, nên chẳng ai khuyên niệm.
2. Nghiệp khổ bức thiết, không yên ổn để niệm Phật.
3. Trúng phong cứng họng, không thể xưng danh Phật.
4. Cuồng loạn mất trí, không thể chú tâm tưởng niệm.
5. Thoạt gặp tai nạn nước lửa, mất sự điềm tỉnh chí thành.
6. Bỗng gặp cọp beo ác thú làm hại.
7. Khi lâm chung bị bạn ác phá hoại lòng tin.
8. Gặp bạo bệnh hôn mê bất tỉnh mà qua đời.
9. Bị trúng thương chết giữa quân trận.
10. Từ trên cao té xuống mà mạng vong.
Thiên Như Duy Tắc Thiền sư nói:
"Giả sử ông không bị những ác duyên đó, chỉ bệnh sơ sài rồi mãn phần, thì lúc sắp chết bốn đại phân ly, gân xương rút chuyển, thân tâm đau đớn kinh hoàng, như con đồi mồi bị lột vảy, như con cua rớt vào nồi nước sôi, làm sao mà niệm Phật? Dù cho ông không bệnh mà chết một cách yên ổn đi nữa, khi lâm chung, hoặc e duyên đời chưa dứt, niệm tục còn vương, nỗi tham sống sợ chết làm cho tâm ý rối loạn phân vân không niệm Phật được. Nếu là người tục thì lại thêm gia vụ chưa xong, việc sau chưa sắp đặt, vợ con kêu khóc trăm mối ưu tư, đâu rỗi rảnh để niệm Phật. Chẳng đợi lúc lâm chung, giả sử trước khi ông chưa chết mà có chút bệnh nơi thân, phải gắng chịu sự đau khổ, rên rỉ không yên, tìm thầy hỏi thuốc, nhờ người cầu an sám hối, tạp niệm rối ren, chưa dễ nhiếp tâm niệm Phật. Dù lúc ông chưa có bệnh, thì bị tuổi cao sức yếu, đủ sự kém suy, áo não buồn than, chỉ lo sự việc trên cái thân già còn chưa xong, chắc chi đã niệm Phật? Ví như lúc ông chưa già, thân lực đang cường tráng, mà còn đeo đẳng việc thế, niệm đời chưa dứt, bôn tẩu Đông Tây, âu lo đủ việc, biển thức mênh mang, làm sao có thể niệm Phật? Dù ông được muôn duyên rỗi rảnh, có chí tu hành, nhưng đối với tướng thế gian, nếu nhìn không thấu, nắm không vững, dứt không xong, khi xúc cảnh chạm duyên, không thể tự chủ, tâm tuỳ theo cảnh mà điên đảo, làm sao yên trí để niệm Phật?"
Cổ Đức nói:
"Lúc tịnh công phu được mười phần thì lúc động chỉ còn một phần.
Lúc động công phu được mười phần thì lúc ngủ quên nằm chiêm bao chỉ còn một phần.
Lúc chiêm bao có được mười phần thì lúc lâm chung tứ đại phân rã các khổ bức thiết, chỉ còn một phần".
Do đó việc dụng tâm hiện nay phải thật là cấp bách khẩn thiết để lúc lâm chung còn được đôi phần. Dù là tu thiền hay tu tịnh, nếu trước giờ lâm chung không có được mười niệm hồng danh, thì không bảo đảm cho sự vãng sanh vậy. Tuy nhiên người tu tịnh độ được lợi thế hơn nhiều, bởi vì hằng ngày thường niệm Phật, thường phát nguyện sanh về cõi Phật A Di Đà, nên lúc hấp hối nếu được bạn lành nhắc nhở lại mà niệm lên Phật hiệu thì người đang hấp hối kia cũng tự niệm theo mà ra đi. Vì thế, việc hộ niệm cho người đang hấp hối rất là cần thiết.
Biết người bệnh không thoát chết được thì cấp tốc đem người bệnh về nhà hoặc về chùa. Tất cả người thân tập trung lại, đồng thanh niệm Phật để thành tựu vãng sanh cho người bệnh. Đừng để chết rồi mới đình đám tưng bừng.
(Còn tiếp)
NAM MÔ A DI ĐÀ PHẬT
Vào đời đi theo nghiệp duyên,
Củi hết lửa tắt, về miền Tây Phương.