CÁC BÀI THƠ THIỀN

[binh]

Đạo hữu anhshipga mến,

Bài này lúc trước thày Mộng Giác và cô chanhientam có nhắc.
Tôi xin sửa lại như vầy

Luyện đắc thân hình tự hạc hình,
Thiên chu tùng hạ lưỡng hàm kinh.
Ngã lai vấn đạo vô dư thuyết,
Vân tại thanh thiên thủy tại bình.

Luyện được thân hình giống hạc hình
Dưới tùng Thiên châu hai hòm kinh
Ta tìm hỏi đạo không lời thuyết
Mây ở trời xanh, nước trong bình.

[battinh]

Nhân việc nói đến Hoa Đình Thuyền Tử Đức Thành với Hoàng Sơn Cốc, tôi tìm được một bài Từ của Hoàng Sơn Cốc về về việc câu được con cá vàng: "Giáp Sơn" (đệ tử nối pháp), trong cuốn Thơ Thiền Đường Tống chép như sau:

• Ức tích Dược Sơn sanh nhất hổ
  Hoa Đình thuyền tử tầm nhân độ
  Tán khước Giáp Sơn niêm tọa cụ
  Trình kiến xứ
  Hệ lô quyết thượng hợp đầu ngữ
  Thiên xích thùy ty quân khán thủ
  Ly câu tam thốn vô sinh lộ
  Mạch khẩu nhất nhiêu thân tử phụ
  Do hồi cố
  Hạt lư táng ngã nhi tôn khứ.
  (Hoàng Son Cốc)

Dịch thơ:

• Nhớ xưa Dược Sơn sanh một hổ
  Lái đó Hòa Đình tìm người độ
  Giáp Sơn giải tán, xếp hành trang
  Trình qua kiến giải
  Cầu khai ngộ
  Trên cọc cột lừa lời hợp đạo
  Nhợ câu ngàn thước bạn hãy xem
  Lìa mồi ba tấc không đường sống
  Một chèo câm miệng tình cha con
  Còn ngoái lại
  Lừa mù chôn mất cháu con ta.

Văn:

Thiền sư Thuyền tử Đức Thành là học trò giỏi của ngài Dược Sơn Duy nghiễm, khí thế như hổ (cọp), ở bến sông Hoa Đình làm người lái đò đưa khách sang sông, cũng là chờ dịp tìm người hữu duyên để độ họ qua bến mê.

Thiền sư Giáp Sơn Thiện Hội nhờ ngài Đạo Ngô chỉ điểm, tự biết mình chưa triệt, liền thu xếp hành trang, giải tán đồ chúng tìm đến ngài Thuyền Tử để trình kiến giải. Nhưng bị ngài Thuyền Tử phê bình là "Một câu dù lãnh hội được, nhưng nếu chấp vào đó thì giống như cây cọc cột con lừa".

Thiền sư Đức Thành dạy Giáp Sơn rằng: "Người cầu đạo giống như người đi câu cá thả dây nhợ ngàn thước, lúc con cá thấy mồi mà chưa ăn là thời khắc rất quan trọng, ví dụ như người cầu đạo ở nơi của ải khẩn yếu, ngộ thì thành Phật, không ngộ thì táng thân mất mạng, chịu trần luân mãi.

Giáp Sơn vừa định mở miệng đáp câu hỏi của ngài Thuyền Tử, liền bị đập cho một chèo té xuống nước, cốt giúp Giáp Sơn thoát chỗ nguy hiểm của tình thức, ý tưởng và lời nói. Kết quả là Giáp Sơn khai ngộ, khi ấy thầy trò thân thiết như cha con, được thầy truyền pháp yếu còn xoay đầu lại nhìn đoạn đường đã qua, thì Giáp Sơn giống như đệ tử của ngài Lâm Tế Nghĩa Huyền là Tam Thánh xiển dương pháp yếu của thầy truyền cho, có thể nói đời đời truyền thừa không dứt, mới bảo là "Lừa mù chôn mất lũ cháu con".

[Thánh_Tri]

Trăm điều không biết phải hay không
Vạn duyên buông xuống có chi bằng
Vi trần chẳng nghiễm thật tốt thay
Một tia sáng rọi tỏ trời xanh

[binh]

Khởi một ý nghĩ, gọi là vọng niệm
Khởi một hình tướng, gọi là vọng tuởng
Vọng niệm thường kéo theo vọng tưởng
Cả hai gọi là vọng tâm.

[battinh]

Thơ hay không khéo chọn vần
Miễn là ngộ ý, khách trần đều buông.

[Huyền Bạch]

Thơ hay sao sánh Tâm hay
Tâm hay đích thị Tu hay đó mà
Tạm nương ở cõi ta bà
Mượn vần ghép tạm gọi là thơ thôi.

[anhshipga]

Thơ hay sao sánh Tâm hay. Tâm hay đích thị Tu hay đó mà. Tạm nương ở cõi ta bà. Mượn vần ghép tạm gọi là thơ thôi.

Vô cớ khởi lên quá nhiều phân biệt! Nào có biết rằng:

Tuyết Đậu Trùng Hiển tụng tắc 37 Bàn Sơn tam giới vô pháp

"Tam giới không pháp
Chỗ nào tìm tâm
Mây trắng làm lọng
Dòng suối khảy đàn
Một bản hai bản không người hiểu
Mưa xuống hồ đêm nước thu sâu."

lại tụng tắc 36 Trường Sa cỏ thơm hoa rụng

"Đại địa không mảy bụi,
Người nào mắt không mở?
Theo mùi cỏ thơm đi,
Lần vết hoa rụng về.
Hạc gầy đậu cây lạnh,
Khỉ điên hú đài xưa.
Trường Sa ý vô hạn.
Ôi! "

(Đại địa tuyệt tiêm ai
Hà nhân nhãn bất khai
Thủy tùy phương thảo khứ
Hựu trục lạc hoa hồi
Luy hạc kiều hàn mộc
Cuồng viên khiếu cổ đài
Trường Sa vô hạn ý.
Ai! )

[Huyền Bạch]

Kính Anhshipga! Câu " Thơ hay sao sánh tâm hay" cũng chỉ là nói theo cách nhìn của thế gian thôi. Nào đâu dám phân biệt. Ý rằng thơ chỉ để diễn đạt cảm xúc của tác giả, đã là cảm xúc thì đâu cần câu nệ vào vần hay luật, miễn sao câu chữ có thể diễn đạt đủ ý của tác giả. Huyền Bạch chỉ muốn đề cao cái tâm chân thật để hướng tới mà tu thay vì cứ chấp vào câu chữ, vần và luật trong thơ ca. Còn nói theo Phật pháp thì tất nhiên là không đúng rồi.

[binh]

(Đại địa tuyệt tiêm ai
Hà nhân nhãn bất khai
Thủy tùy phương thảo khứ
Hựu trục lạc hoa hồi
Luy hạc kiều hàn mộc
Cuồng viên khiếu cổ đài
Trường Sa vô hạn ý.
Ai! )

Đến được nơi không một hạt bụi, không một ý niệm, phải là người đã được mở mắt (kiến tánh).
Nơi đó có đến có đi chăng ? Sao Tuyết đậu lại nói

Trước tùy cỏ thơm đến
Sau theo hoa rụng về

Đều là tùy duyên mà thôi.

Nơi ấy cảnh giới thế nào ? Tuyết Đậu bảo

Hạc gầy đậu cây lạnh
Vượn cuồng kêu cổ đài

Là ý gì ?

Chuyện thường ngày, đói thì ăn, mệt thì ngủ vậy thôi.
Tuy nhiên những việc như vậy mà trong đó ngầm chứa một cái ý …vô hạn. Không thể diễn tả.

Trích bên Thơ Thiền

[anhshipga]

Đến được nơi không một hạt bụi, không một ý niệm, phải là người đã được mở mắt (kiến tánh).
Nơi đó có đến có đi chăng ? Sao Tuyết đậu lại nói

Trước tùy cỏ thơm đến
Sau theo hoa rụng về

Đều là tùy duyên mà thôi.

Nơi ấy cảnh giới thế nào ? Tuyết Đậu bảo

Hạc gầy đậu cây lạnh
Vượn cuồng kêu cổ đài

Là ý gì ?

Chuyện thường ngày, đói thì ăn, mệt thì ngủ vậy thôi.
Tuy nhiên những việc như vậy mà trong đó ngầm chứa một cái ý …vô hạn. Không thể diễn tả.

Cũng không hẳn vậy!

ngầm chứa một cái ý …vô hạn. Không thể diễn tả.

. Trường Sa và Tuyết Đậu đã diễn tả rồi, sao lại không thể?


Tôi nghiên theo cách của ngài Viên Ngộ bình rằng:

"....Há không nghe Vân Môn nói, “ Dù cho là không thấy chút tơ hào lầm lẫn nào trong sơn hà đại địa, vẫn cứ còn một chuyện cũ. Không thấy tất cả các sắc , chỉ mới là một nửa vấn đề. Vẫn phải biết rằng có lúc toàn thể vấn đề được nêu lên, chỉ còn một lời hướng thượng, lúc ấy các ông mới có thể ngồi yên được sao?” Nếu như các ông hiểu thấu được thì như xưa núi lại là núi, sông lại là sông, mỗi cái trụ nơi cương vị, mỗi cái nằm trong tư thế của mình. Lúc ấy các ông giống như thể một người mù với cái phách lớn. Triệu Châu nói, “ Gà gáy sớm, tỉnh dậy buồn thay vẫn lậu đậu. Chẳng quần mà cũng chẳng áo đơn, vỏn vẹn một chiếc cà sa thôi. Quần không trôn khố không lỗ, trên đầu dăm ba vết tro xanh. Tu hành vốn để cứu độ người, ai dè lại thành gã hát rong!’

Nếu như người ta có thể thực sự đạt đến mức độ này, thì có mắt ai mà lại không mở? Dù cho có thất điên bát đảo đi nữa, tất cả mọi nơi đều là cảnh giới này, đều là thời tiết này. Mười phương không vách,bốn phía cũng không cửa.

[BATKHONG1985]

Trăm điều không biết phải hay không
Vạn duyên buông xuống có chi bằng
Vi trần chẳng nghiễm thật tốt thay
Một tia sáng rọi tỏ trời xanh

Trăm điều biết rõ thấy như không
Vạn duyên sanh khởi thuận bất động
Vi trần tuy nhỏ không chỗ bám
Mây mù tan hết, vốn tự nhiên

[Thánh_Tri]

Trăm điều không biết phải hay không
Vạn duyên buông xuống có chi bằng
Vi trần chẳng nghiễm thật tốt thay
Một tia sáng rọi tỏ trời xanh

Trăm điều biết rõ thấy như không
Vạn duyên sanh khởi thuận bất động
Vi trần tuy nhỏ không chỗ bám
Mây mù tan hết, vốn tự nhiên

Trăm điều biết rõ ấy vọng tâm
Sao không buông xuông để khỏi phiền
Trăm điều đã biết sao bất động
Sanh tâm lên xuống theo trăm điều
Mây mù càng che trời sao thấu