VÔ MÔN QUAN

Thảo luận tư tưởng thiền tông Việt Nam.

Điều hành viên: binh

Hình đại diện của người dùng
binh
Điều Hành Viên
Bài viết: 8304
Ngày: 21/11/07 20:32
Giới tính: Nam

Re: VÔ MÔN QUAN

Bài viết chưa xem gửi bởi binh »

TẮC 24

LÌA KHỎI NÓI NĂNG
CÔNG ÁN
Một ông tăng hỏi ngài Phong Huyệt
- Nói hay nín đều là vặt vãnh, làm sao khỏi vướng mắc?
Sư đáp
- Giang Nam nhớ mãi ngày xuân ấm
Hoa lừng trong chốn chá cô kêu.

LỜI BÀN
Thiền cơ của Phong Huyệt như ánh chớp , gặp đường là đi, ngặt lại không phá được khuôn sáo của người xưa. Nếu chỗ này mà thấy cho xác thiết thì vạch được lối đi cho mình. Bây giờ thử rời bỏ ngôn ngữ tam muội, hãy đáp một câu xem!

TỤNG

Bất lộ phong cốt cú
Vị ngữ tiên phân phó
Tiến bộ khẩu nam nam
Tri quân đại võng thố.

Câu kia còn nguyên vẹn
Chưa thốt đã trọn lời
Chân đi mồm lẩm bẩm
Biết ông kẹt lắm rồi.


Rồi tôi lại đứng lên và tiếp tục chiến đấu.
Tổ Ngẫu Ích đã nói :“Được vãng sanh hay chăng toàn là do có Tín - Nguyện hay không, phẩm vị cao hay thấp toàn là do trì danh sâu hay cạn”. Dù ngàn đức Phật xuất thế cũng chẳng thay đổi được lời phán định chắc như sắt này. Hễ Tin cho tới, dám chắc Tây Phương ông phải có phần
Hình đại diện của người dùng
binh
Điều Hành Viên
Bài viết: 8304
Ngày: 21/11/07 20:32
Giới tính: Nam

Re: VÔ MÔN QUAN

Bài viết chưa xem gửi bởi binh »

TẮC 25

TÒA THỨ BA NÓI PHÁP
CÔNG ÁN
Hòa thượng Ngưỡng Sơn nằm mơ thấy đến chỗ Phật Di Lạc , ngồi tòa thứ ba. Có một tôn giả bạch chùy thưa
- Hôm nay đến phiên tòa thứ ba thuyết pháp.
Sư liền đứng dậy bạch chùy nói
- Pháp Ma Ha Diễn ly tứ cú, tuyệt bách phi, lắng nghe, lắng nghe.

LỜI BÀN
Thử hỏi đó là nói pháp hay không nói pháp ? Mở miệng là sai, ngậm miệng là mất. Không mở, không ngậm , mười vạn tám ngàn

TỤNG

Bạch nhật thanh thiên
Mộng trung thuyết mộng
Niết quái, niết quái
Cuồng hô nhất chúng

Ban ngày ban mặt
Trong mộng nói mơ
Nghĩ bậy nghĩ bạ
Lừa bác gạt cô

CHÚ THÍCH:

Ma Ha Diễn là Đại Thừa
Tứ cú : bốn câu xác định gồm : có, không, vừa có vừa không, chẳng phải có chăng phải không
Bách phi : Trăm lối phủ định

BÌNH BÌNH

Nếu là pháp Đại Thừa, mở miệng đã là sai rồi, nói gì đến phải bảo "Ly tứ cú, tuyệt bách phi"


Rồi tôi lại đứng lên và tiếp tục chiến đấu.
Tổ Ngẫu Ích đã nói :“Được vãng sanh hay chăng toàn là do có Tín - Nguyện hay không, phẩm vị cao hay thấp toàn là do trì danh sâu hay cạn”. Dù ngàn đức Phật xuất thế cũng chẳng thay đổi được lời phán định chắc như sắt này. Hễ Tin cho tới, dám chắc Tây Phương ông phải có phần
Hình đại diện của người dùng
binh
Điều Hành Viên
Bài viết: 8304
Ngày: 21/11/07 20:32
Giới tính: Nam

Re: VÔ MÔN QUAN

Bài viết chưa xem gửi bởi binh »

TẮC 26

HAI TĂNG CUỐN RÈM
CÔNG ÁN
Trước giờ trai, các học tăng đến tham hỏi ngài Đại Pháp Nhãn ở chùa Thanh Lương. Sư giơ tay trỏ bức rèm. Có hai ông tăng cùng ra cuốn rèm. Sư nói
- Một được, một mất.

LỜI BÀN
Thử hỏi ai được, ai mất? Nếu thấy được chỗ này thì thấy được chỗ lải nhải của Quốc sư Thanh Lương. Tuy vậy, kỵ nhất là việc so đo chỗ được, chỗ mất.

TỤNG

Quyện khởi minh minh triệt thái không
Thái không do vị hợp ngô tông
Tránh tự tùng không đô phóng hạ
Miêm miêm mật mật bất thông phong.

Rèm cuốn trông vời chốn thái không
Thái không vẫn chửa hợp nguồn tông
Chi bằng gạt hết từ nơi ấy
Một mạch liền liền gió thẳng thông.

BÌNH BÌNH
Chẳng phải hai ông tăng, một ông được, một ông mất. Dù chỉ có một ông tăng lên cuốn rèm cũng vẫn là một được, một mất.


Rồi tôi lại đứng lên và tiếp tục chiến đấu.
Tổ Ngẫu Ích đã nói :“Được vãng sanh hay chăng toàn là do có Tín - Nguyện hay không, phẩm vị cao hay thấp toàn là do trì danh sâu hay cạn”. Dù ngàn đức Phật xuất thế cũng chẳng thay đổi được lời phán định chắc như sắt này. Hễ Tin cho tới, dám chắc Tây Phương ông phải có phần
Hình đại diện của người dùng
binh
Điều Hành Viên
Bài viết: 8304
Ngày: 21/11/07 20:32
Giới tính: Nam

Re: VÔ MÔN QUAN

Bài viết chưa xem gửi bởi binh »

TẮC 27

KHÔNG PHẢI TÂM, KHÔNG PHẢI PHẬT
CÔNG ÁN
Một ông tăng hỏi hòa thượng Nam Tuyền
- Có pháp nào dạy nữa không ?
- Có
- Pháp chưa dạy là pháp gì vậy ?
- Không phải tâm, không phải Phật, không phải vật.

LỜI BÀN
Nam Tuyền bị hỏi một câu như thế, phải dốc hết vốn liếng, thiệt là lận đận.

TỤNG

Đinh ninh tổn quân đức
Vô ngôn chân hữu công
Nhậm tùng thương hải biến
Chúng bất vị quân thông

Dặn kỹ làm mất đức
Không lời mới có công
Dù cho dâu bể đổi
Đành quyết chẳng khai thông.

BÌNH BÌNH
Đúng như bài tụng nói, dặn kỹ, chỉ kỹ thì người học ngộ không sâu. Chỉ bằng vô ngôn ngộ mới sâu. Vì vậy các tổ sư quyết chẳng chịu mở miệng khai thông cho trò. Vì nếu khai thông, họ chỉ nhận được kiến giải mà thôi.


Rồi tôi lại đứng lên và tiếp tục chiến đấu.
Tổ Ngẫu Ích đã nói :“Được vãng sanh hay chăng toàn là do có Tín - Nguyện hay không, phẩm vị cao hay thấp toàn là do trì danh sâu hay cạn”. Dù ngàn đức Phật xuất thế cũng chẳng thay đổi được lời phán định chắc như sắt này. Hễ Tin cho tới, dám chắc Tây Phương ông phải có phần
Hình đại diện của người dùng
binh
Điều Hành Viên
Bài viết: 8304
Ngày: 21/11/07 20:32
Giới tính: Nam

Re: VÔ MÔN QUAN

Bài viết chưa xem gửi bởi binh »

TẮC 28

CÂY ĐUỐC CỦA LONG ĐÀM
CÔNG ÁN
Ngài Đức Sơn tham hỏi ngài Long Đàm cho đến tối. Sư nói
- Đã khuya sao ông chưa về đi ?
Đức Sơn vái chào, vén rèm mà ra, thấy bên ngoài tối đen liền quay trở vào thưa :
- Bên ngoài tối quá.
Sư thắp một cây đuốc giấy trao cho . Đức Sơn toan cầm lấy, sư liền thổI tắt mất. Đức Sơn tỉnh ngộ sụp lạy. Sư nói
- Ông thấy được ý nghĩa chi ?
Đức Sơn đáp :
- Tôi từ nay trở đi hết nghi hoặc những lời dạy của chư hòa thượng trong thiên hạ.
Hôm sau sư thăng đường nói
- Trong đây có một kẻ răng như rừng gươm, miệng như chậu máu, bị đánh một hèo mà chẳng quay đầu lại , mai kia, mốt nọ leo lên đỉnh cao dựng đạo của ta.
Đức Sơn liền đem mấy bộ sớ sao , đến trước pháp đường , cầm một bó đuốc giơ lên nói :
- Hết thẩy mọi biện giải cao thâm chỉ như một cái lông tơ nơi thái hư , hết thẩy mọi yếu quyết chỉ như một giọt nước đổ xuống vực.
Bèn đốt hết các bộ sớ sao rồi vái lạy mà đi.

LỜI BÀN
Đức Sơn trước khi ra cửa, tâm hừng hực , miệng hằm hằm , dong ruổi về nam , quyết tâm dập tắt yếu chỉ “ Giáo ngoại Biệt Truyền” . Trên đường đến Lễ Châu, Đức Sơn hỏi một bà lão để mua đồ ăn điểm tâm. Bà lão hỏi “ Trong xe của Đại Đức có chở sách vở gì đó?” Đức Sơn đáp
“Mấy bộ sớ sao kinh Kim Cương”. Bà lão nói “ Cứ như trong kinh dạy , Tâm quá khứ bắt không được, tâm hiện tại bắt không được, tâm vị lai bắt không được vậy Đại Đức điểm tâm là điểm cái tâm nào? “. Đức Sơn bị hỏi một câu như vậy mà không chịu chết quách đi trước câu hỏI của bà lão, lại còn hỏi bà “ Gần đây có tông sư nào không?” Bà lão đáp “ Cách đây ngoài năm dặm có hòa thượng Long Đàm”. Đức Sơn bèn tới Long Đàm, dở hết trò bê bối , cà kê, dê ngỗng. Long Đàm thực như người thương con không sợ dơ xấu , thấy kẻ kia có đôi chút lửa, vội lấy nước dơ dập tắt liền. Bình tĩnh xét lại , thực đáng nực cười.

TỤNG
Văn danh bất như kiến diện
Kiến diện bất như văn danh
Tuy nhiên cứu đắc tỵ khổng
Tránh nại hạt khước nhãn tinh

Nghĩa
Nghe tên chẳng bằng thấy mặt,
Thấy mặt chẳng bằng nghe tên.
Dẫu đã khai thông đường mũi
Ngặt rằng mắt ấy đui liền.


Rồi tôi lại đứng lên và tiếp tục chiến đấu.
Tổ Ngẫu Ích đã nói :“Được vãng sanh hay chăng toàn là do có Tín - Nguyện hay không, phẩm vị cao hay thấp toàn là do trì danh sâu hay cạn”. Dù ngàn đức Phật xuất thế cũng chẳng thay đổi được lời phán định chắc như sắt này. Hễ Tin cho tới, dám chắc Tây Phương ông phải có phần
Hình đại diện của người dùng
binh
Điều Hành Viên
Bài viết: 8304
Ngày: 21/11/07 20:32
Giới tính: Nam

Re: VÔ MÔN QUAN

Bài viết chưa xem gửi bởi binh »

TẮC 29

PHI PHONG, PHI PHIÊN
CÔNG ÁN
Nhân gió lay phướn , có hai ông tăng tranh luận. Một ông nói
- Phướn động
Ông kia nói
- Gió động
Cãi qua cãi lại không ra lẽ. Lục Tổ nói
- Không phải gió động, không phải phướn động, tâm các ông động đấy.
Hai ông tăng giật mình run sợ.

LỜI BÀN
Không phải gió động, không phải phướn động, không phải tâm động, thấy Tổ sư ở đâu? Nếu thấy chỗ này cho được xác thiết , mới biết hai ông tăng đổi sắt được vàng. Lục tổ nhịn không được, phải một phen lận đận.

TỤNG

Phong, phiên, tâm động,
Nhất trạng lĩnh quá
Chỉ tri khai khẩu
Bất giác thoại đọa

Gió phướn, tâm động
Nhận liền một hơi
Chỉ hay mở miệng
Nào ngờ lời rơi.

BÌNH BÌNH
Nếu tâm động thì đã chẳng phải tổ sư.


Rồi tôi lại đứng lên và tiếp tục chiến đấu.
Tổ Ngẫu Ích đã nói :“Được vãng sanh hay chăng toàn là do có Tín - Nguyện hay không, phẩm vị cao hay thấp toàn là do trì danh sâu hay cạn”. Dù ngàn đức Phật xuất thế cũng chẳng thay đổi được lời phán định chắc như sắt này. Hễ Tin cho tới, dám chắc Tây Phương ông phải có phần
Hình đại diện của người dùng
binh
Điều Hành Viên
Bài viết: 8304
Ngày: 21/11/07 20:32
Giới tính: Nam

Re: VÔ MÔN QUAN

Bài viết chưa xem gửi bởi binh »

TẮC 30

TỨC TÂM TỨC PHẬT
CÔNG ÁN
Ngài Đại Mai hỏi Mã Tổ
- Phật là gì ?
Tổ đáp
- Tức tâm tức Phật

LỜI BÀN
Nếu thấy liền được như vậy thì mặc áo Phật, ăn cơm Phật, nói lời Phật, làm việc Phật. Tức là Phật vậy. Tuy như thế, Đại Mai đã khiến bao người nhận lầm phương hướng. Đâu biết rằng nói một chữ Phật, phải ba ngày xúc miệng. Nếu là người có trí, nghe nói tức tâm tức Phật thì bịt tai mà chạy.

TỤNG

Thanh thiên bạch nhật,
Thiết kỵ tầm mịch
Cánh vấn như hà
Bảo tang khiếu khuất.

Sự việc vốn rõ ràng
Đừng tìm kiếm lang bang
Còn hỏi han này nọ
Cầm tang vật kêu oan.

BÌNH BÌNH
Mặc dù biết rằng tâm tức là Phật, nhưng quan trọng là phải biết tâm đó là tâm nào? Thường thì người ta chấp cái tâm phan duyên là tâm mình.


Rồi tôi lại đứng lên và tiếp tục chiến đấu.
Tổ Ngẫu Ích đã nói :“Được vãng sanh hay chăng toàn là do có Tín - Nguyện hay không, phẩm vị cao hay thấp toàn là do trì danh sâu hay cạn”. Dù ngàn đức Phật xuất thế cũng chẳng thay đổi được lời phán định chắc như sắt này. Hễ Tin cho tới, dám chắc Tây Phương ông phải có phần
Hình đại diện của người dùng
binh
Điều Hành Viên
Bài viết: 8304
Ngày: 21/11/07 20:32
Giới tính: Nam

Re: VÔ MÔN QUAN

Bài viết chưa xem gửi bởi binh »

TẮC 31

TRIỆU CHÂU KHÁM PHÁ LÃO BÀ.
CÔNG ÁN
Có một ông tăng hỏi bà lão
- Đường nào đi núi Ngũ Đài Sơn
Bà lão đáp
- Cứ đi thẳng
Ông tăng mới bước đi năm , ba bước , bà lão lại nói
- Đường đường một ông thầy tu , cứ thế mà đi kìa !
Sau có người kể lại cùng ngài Triệu Châu, sư nói
- Để ta tới xem lão bà này ra sao .
Hôm sau sư bèn đến, cũng hỏi như vậy, bà lão cũng đáp như vậy.
Sư trở về nói với tăng chúng
- Bà lão ở Đài Sơn, ta đã khám phá cho các ông rồi đó.

LỜI BÀN
Bà lão chỉ biết ngồi trong trướng, liệu việc binh, bị giặc đến mà không biết. Còn lão Triệu Châu giỏi việc cướp trại, lại không ra người lớn đàng hoàng. Xét kỹ cả hai đều có lỗi. Thử hỏi đâu là chỗ Triệu Châu khám phá bà lão ?

TỤNG

Vấn ký nhất ban
Đáp diệt tương tự
Phạn lý hữu sa
Nê trung hữu thứ.

Hỏi đã là một
Đáp cũng không hai
Trong cơm có sạn
Trong bùn có gai.

BÌNH BÌNH
- Đường nào đến giác ngộ ?
- Cứ đi thẳng


Rồi tôi lại đứng lên và tiếp tục chiến đấu.
Tổ Ngẫu Ích đã nói :“Được vãng sanh hay chăng toàn là do có Tín - Nguyện hay không, phẩm vị cao hay thấp toàn là do trì danh sâu hay cạn”. Dù ngàn đức Phật xuất thế cũng chẳng thay đổi được lời phán định chắc như sắt này. Hễ Tin cho tới, dám chắc Tây Phương ông phải có phần
Hình đại diện của người dùng
binh
Điều Hành Viên
Bài viết: 8304
Ngày: 21/11/07 20:32
Giới tính: Nam

Re: VÔ MÔN QUAN

Bài viết chưa xem gửi bởi binh »

TẮC 32

NGOẠI ĐẠO HỎI PHẬT
CÔNG ÁN
Một kẻ ngoại đạo hỏi Phật :
- Không hỏi có lời, không hỏi không lời.
Thế Tôn ngồi im
Kẻ ngoại đạo tán thán
- Đức Thế Tôn đại từ đại bi, vén lớp mây mờ khiến tôi vào được
Rồi bái lạy và đi
Ngài A Nan bèn bạch Phật
- Kẻ ngoại đạo chứng được điều gì mà tán thán rồi đi như vậy?
Phật dậy
- Như ngựa hay trên đời , nhìn bóng roi mà chạy.

LỜI BÀN
A Nan là đệ tử của Phật mà kiến giải không bằng kẻ ngoại đạo . Thử hỏi kẻ ngoại đạo cùng đệ tử của Phật cách nhau bao xa ?

TỤNG

Kiếm nhẫn thượng hành
Băng lăng thượng tẩu
Bất thiệp giai thê
Huyền nhai tát thủ

Đi trên lưỡi gươm trần
Chạy trên bờ dao sắc
Khỏi phải bận leo trèo
Thỏng tay mà ngắm vực.

BÌNH BÌNH
Đạt đến trình độ là chỉ cần sai một hào ly, thì đất trời liền phân cách.Vậy mới đến hỏi Thế Tôn.


Rồi tôi lại đứng lên và tiếp tục chiến đấu.
Tổ Ngẫu Ích đã nói :“Được vãng sanh hay chăng toàn là do có Tín - Nguyện hay không, phẩm vị cao hay thấp toàn là do trì danh sâu hay cạn”. Dù ngàn đức Phật xuất thế cũng chẳng thay đổi được lời phán định chắc như sắt này. Hễ Tin cho tới, dám chắc Tây Phương ông phải có phần
Hình đại diện của người dùng
binh
Điều Hành Viên
Bài viết: 8304
Ngày: 21/11/07 20:32
Giới tính: Nam

Re: VÔ MÔN QUAN

Bài viết chưa xem gửi bởi binh »

TẮC 33

PHI TÂM, PHI PHẬT
CÔNG ÁN
Một ông tăng hỏi ngài Mã Tổ
- Phật là gì ?
Tổ đáp
- Chẳng tâm, chẳng Phật .

LỜI BÀN
Nếu thấy được chỗ đó, việc tham học đã xong.

TỤNG

Lộ phùng kiếm khách tu trình
Bất ngộ thi nhân mạc hiến
Phùng nhân thả thuyết tam phân
Vị khả toàn thi nhất phiến.

Gặp tay kiếm khách nên trình kiếm
Không gặp thi nhân chớ nói thơ
Mới gặp đôi lời thưa đã ướm
Chớ trình rốt chuyện lúc ban sơ.

BÌNH BÌNH
Giữa hai lời giải thích
Tức tâm tức Phật và Phi tâm phi Phật
Có gì giống nhau có gì khác nhau?


Rồi tôi lại đứng lên và tiếp tục chiến đấu.
Tổ Ngẫu Ích đã nói :“Được vãng sanh hay chăng toàn là do có Tín - Nguyện hay không, phẩm vị cao hay thấp toàn là do trì danh sâu hay cạn”. Dù ngàn đức Phật xuất thế cũng chẳng thay đổi được lời phán định chắc như sắt này. Hễ Tin cho tới, dám chắc Tây Phương ông phải có phần
Hình đại diện của người dùng
binh
Điều Hành Viên
Bài viết: 8304
Ngày: 21/11/07 20:32
Giới tính: Nam

Re: VÔ MÔN QUAN

Bài viết chưa xem gửi bởi binh »

TẮC 34

TRÍ BẤT THỊ ĐẠO
CÔNG ÁN
Ngài Nam Tuyền nói
- Tâm chẳng phải Phật, trí chẳng phải đạo

LỜI BÀN
Lão Nam Tuyền thiệt là già không biết thẹn . mới mở miệng hôi thói nhà đã lộ. Tuy vậy kẻ biết ơn cũng ít .

TỤNG

Thiên tinh nhật đầu xuất
Vũ hạ địa thượng thấp
Tận tình đô thuyết liễu
Chỉ khủng bất tín cập.

Mây quang vầng nhật rọi
Mưa về đất được tưới
Dốc lòng nói hết ra
Chỉ e không tin nổi.

BÌNH BÌNH
Tại sao ngài Nam Tuyền nói
"Tâm chẳng phải Phật, trí chẳng phải đạo"
Vì để phá chấp.
Một thiền sư nói
"Chẳng tâm, chẳng Phật"


Rồi tôi lại đứng lên và tiếp tục chiến đấu.
Tổ Ngẫu Ích đã nói :“Được vãng sanh hay chăng toàn là do có Tín - Nguyện hay không, phẩm vị cao hay thấp toàn là do trì danh sâu hay cạn”. Dù ngàn đức Phật xuất thế cũng chẳng thay đổi được lời phán định chắc như sắt này. Hễ Tin cho tới, dám chắc Tây Phương ông phải có phần
Hình đại diện của người dùng
LaughingHaHa
Bài viết: 84
Ngày: 06/04/09 01:57
Giới tính: Nam
Đến từ: USA

Re: VÔ MÔN QUAN

Bài viết chưa xem gửi bởi LaughingHaHa »

1. Xin lưu ý: trong bản dịch đăng lên ở đây những lời BÌNH BÌNH ở cuối mỗi công án chỉ là lời bàn thêm vào (không biết của ai) nhưng không có ở trong nguyên bản. Trong nguyên tác Vô Môn Quan chỉ có phần LỜI BÀN và KỆ TỤNG của tác giả Vô Môn Huệ Khai thôi.

2. Ngoài ra cũng đăng thiếu lời tựa của tác giả Vô Môn ở đầu sách nên đăng lại ở đây (Việt dịch cũng của Trần Tuấn Mẫn):

TỰA CỦA VÔ MÔN

Phật dạy tâm là gốc, không cửa là cửa pháp. Đã không cửa, làm sao qua ? Há chẳng nghe: Từ cửa mà vào thì không là đồ gia bảo, nhờ duyên tạo được tất phải có trước sau, có thành hoại. Nói như vậy, thiệt chẳng khác chi khi không dậy sóng, thịt da đang lành đem ra mổ mụt. Huống chi chấp vào văn tự để mong tìm lý giải, quơ dùi đập trăng, gãi ngứa ngoài giày, ăn nhằm chi đâu ?

Huệ Khai tôi, vào năm Thiệu Định, Mậu Tý, mùa hạ, thủ chúng tại chùa Long Tường, huyện Đông Gia, nhân tăng chúng tham hỏi, bèn lấy công án của người xưa, mượn làm viên ngói kêu cửa, tùy căn cơ người học mà dẫn dắt. Sau cùng sao lục lại mà nên tập. Mới đầu chưa có bố cục trước sau, cộng chung được 48 bài, nay gọi chung là Vô Môn Quan.

Nếu có kẻ gan dạ, không màng chi đến nguy vong, một đao vô thẳng thì Na Tra tám tay giữ lại không nổi, mà dù cho đến Tây thiên hăm tám vị, Đông độ sáu Tổ cũng chỉ còn cách nép mình xin tha mạng. Còn cứ chần chờ, khác chi đứng trong nhà nhìn ngựa qua song cửa, vừa chớp mắt, việc đã vù qua.

Đạo lớn không cửa,
Ngàn sai có đường.
Cửa kia qua được,
Đất trời riêng bước.

cafene tangbong


Trả lời

Đang trực tuyến

Đang xem chuyên mục này: Không có thành viên nào trực tuyến.44 khách