talaai đã viết:Tu giải thoát là "Vô Ngã". Nếu cái "Ngã" đã Vô vậy "Ai" là người tu chứng?
Trong thời gian vừa qua Zelda chiêm nghiệm về kinh Tương Ưng Uẩn . Thấy có thể trả lời như sau :
1/Tu giải thoát Vô Ngã ?
Đức Phật không bao giờ dạy " Tu là giải thoát Vô Ngã ".
Đức Phật chỉ dạy :
Lành thay, lành thay, này Anuràdha! Trước kia và nay, này Anuràdha, Ta chỉ tuyên bố khổ và đoạn diệt khổ.
Anuràdha (Tạp 5, Ðại 2,32c) (S.iii,116)
2/Nếu cái Ngã là Vô ai là người tu chứng .
Ở đây Vô Ngã nên hiểu là không có cái ta thường hằng . Chứ không hề phủ nhận một cái ta .
Vì có cái Ta thì mới có sự tu tập và chứng ngộ .
Trường hợp của bạn trong kinh điển có du sĩ Vacchagotta hỏi như sau :
3) Ngồi một bên, du sĩ Vacchagotta thưa với Thế Tôn:
-- Thưa Tôn giả Gotama, có tự ngã không?
Khi được hỏi vậy, Thế Tôn im lặng.
-- Thưa Tôn giả Gotama, có tự ngã không?
Lần thứ hai, Tôn giả Gotama giữ im lặng.
Rồi du sĩ Vacchagotta từ chỗ ngồi đứng dậy và ra đi.
4) Rồi Tôn giả Ananda, sau khi du sĩ Vacchagotta ra đi không bao lâu, liền bạch Thế Tôn:
-- Bạch Thế Tôn, vì sao Thế Tôn không trả lời câu hỏi của du sĩ Vacchagotta?
5) -- Này Ananda, nếu được hỏi: "Có tự ngã không?", và Ta trả lời cho du sĩ Vacchagotta là: "Có tự ngã", như vậy, này Ananda, thuộc về phái các Sa-môn, Bà-la-môn chấp thường kiến.
6) Và này Ananda, nếu được hỏi: "Có phải không có tự ngã?"Và Ta trả lời cho du sĩ Vacchagotta là: "Không có tự ngã", như vậy, này Ananda, là thuộc về phái các Sa-môn, Bà-la-môn chấp đoạn kiến.
7) Lại nữa, này Ananda, nếu được hỏi: "Có tự ngã không?" và Ta trả lời cho du sĩ Vacchagotta là: "Có tự ngã", như vậy, câu trả lời của Ta có phù hợp với trí khởi lên rằng: "Tất cả các pháp là vô ngã"?
-- Thưa không, bạch Thế Tôn.
8) -- Lại nữa, này Ananda, nếu được hỏi: "Có phải không có tự ngã?" và Ta trả lời cho du sĩ Vacchagotta là: "Không có tự ngã", như vậy, này Ananda, lại làm cho du sĩ Vacchagotta càng ngơ ngác bối rối hơn nữa: "Trước đây ta có tự ngã, nay không có tự ngã nữa".
X. Ananda (hay Sự có mặt của ngã) (S.iv,400)
Trong đoạn kinh này nếu bạn suy ngẫm kĩ sẽ thấy rằng . Đức Phật không chấp nhận quan điểm " hữu , và vô" . Vì chấp Hữu là thường kiến , chấp Vô là đoạn kiến .
Đây chính là câu hỏi về hữu và vô của du sĩ . Vị du sĩ này đang chấp hữu và vô . Đức Phật không thể trả lời .
Dù rằng Đức Phật đã tuyên bố là vô ngã .
Nếu chấp nhận rằng có một cái thường hằng thì ở đây đã sai quan điểm Tất cả các pháp là vô ngã" .
Nếu rằng không có một cái gì hết thì ở đây sai với hết toàn bộ giáo lý duyên khởi.Không có gì thì cái gì khởi cái gì diệt?
NHư vậy câu trả lời nằm ở đây :
Và ở đây, này Anuràdha, ngay trong hiện tại không tìm được một Như Lai thường còn, thường trú, thời có hợp lý chăng khi Ông trả lời: "Này chư Hiền, vị Như Lai nào là bậc Tối thượng nhân, Tối thắng nhân, đã đạt được quả Tối thắng, bậc Như Lai ấy được xem là đã tuyên bố ra ngoài bốn trường hợp như sau: 'Như Lai tồn tại sau khi chết; Như Lai không tồn tại sau khi chết; Như Lai tồn tại và không tồn tại sau khi chết; Như Lai không tồn tại và không không tồn tại sau khi chết’ "?
-- Thưa không, bạch Thế Tôn.
IV. Anuràdha (Tạp 5, Ðại 2,32c) (S.iii,116)
Như vậy có một cái Ta không thường hằng vĩnh cữu .
Nếu bạn hỏi câu này trong thời Đức Phật sẽ được ngài quở trách :
14) Lúc bấy giờ, một Tỷ-kheo khác khởi lên suy nghĩ sau đây: "Nếu Ngài nói sắc là vô ngã, thọ... tưởng... các hành... thức là vô ngã, thời các nghiệp do vô ngã tạo ra, thời ngã nào lãnh thọ?"
15) Rồi Thế Tôn với tâm tư của mình biết rõ suy nghĩ của Tỷ-kheo ấy, liền nói với các Tỷ-kheo:
-- Sự kiện này xảy ra, này các Tỷ-kheo, là có kẻ ngu si, vô trí, chìm đắm trong vô minh, tâm bị khát ái chi phối, nghĩ rằng có thể vượt qua lời dạy bậc Ðạo Sư, nghĩ rằng: "Nếu Ngài dạy rằng sắc là vô ngã, thọ... tưởng... các hành... thức là vô ngã, thời các nghiệp do vô ngã làm, các nghiệp ấy do ngã nào lãnh thọ?" Này các Tỷ-kheo, các câu vấn nạn đã được Ta khéo dạy cho các Ông, chỗ này, chỗ kia trong các pháp ấy.
16) Này các Tỷ-kheo, các Ông nghĩ thế nào, sắc là thường hay vô thường?
-- Là vô thường, bạch Thế Tôn.
17-19) -- Thọ... tưởng... các hành...
20) Thức là thường hay vô thường?
-- Là vô thường, bạch Thế Tôn.
-- Cái gì vô thường là khổ hay lạc?
-- Là khổ, bạch Thế Tôn.
-- Cái gì vô thường, khổ, chịu sự biến hoại, có hợp lý chăng, nếu quán cái ấy là: "Cái này là của tôi, cái này là tôi, cái này là tự ngã của tôi"?
Trăng Rằm (Tạp 2, Ðại 2,14b) (S.iii,100)
Như vậy ở đây cái gì tu rồi chứng? Hay cái gì cảm thọ , cái gì biết , cái gì ghi nhớ?
Zelda trả lời gọn đó là Tâm không thường hằng vĩnh cữu .
---------------
Sắp tới Zelda sẽ cho ra đời bài viết "Bác Siêu Ngã" . Bạn theo dõi sẽ nhận rõ hơn .
Kính chúc bạn tấn tiến trên con đường học đạo.