nguyenan đã viết:cảm tạ các đạo hữu đã cho ý kiến.
tôi có một thắc mắc nho nhỏ xin được chỉ giáo: về 'vô ngã'. thân ta là kết hợp của ngũ uẩn, song nếu tâm cũng không thực có thì cái gì đang suy nghĩ, đang chiêm nghiệm. cái ý muốn thành đạo cũng từ đâu nếu không phải từ tâm, nếu thực vô ngã thì thành đạo để cho ai, ai thành đạo... tôi trộm nghĩ tại sao không gọi là tiểu ngã (như Bà La Môn giáo)
* VÔ NGÃ
Tính từ cao quý này chỉ có Phật mới hiểu, ngoài ra không ai trong chúng ta có thể hiểu hết được. Vì đây là trạng thái "tâm chứng”, không thể diễn tả hết "bằng lời". Chỉ có “tu chứng” thì mới biết được.
Trước khi muốn hiểu VÔ NGÃ là gì chúng ta cần phải hiểu thế nào là NGÃ. Thường thì chữ Ngã phải có 1 từ đi đôi với nó là chữ Pháp.
Thí dụ : “Con mắt” nhìn thấy “cái tay”.
Lúc này “con mắt” là chủ thể nên được gọi là Ngã.
Còn “cái tay” là đối tượng nên được gọi là Pháp.
Ngược lại : “Cái tay” sờ trúng “con mắt”.
Khi ấy “Cái tay” trở thành Ngã.
“Con mắt” lại trở thành Pháp.
Như vậy, Ngã là cái gì đó mang tính chủ thể, chủ động và nó bắt đầu sinh ra đủ thứ cái đi kèm theo nó : “tên” của Tôi, “nhà” của Tôi, “vườn” của Tôi, “ý” của Tôi…
Thí dụ : 1 người có cái vườn rộng đẹp, bổng nhiên có “con gà” của ông hàng xóm qua ị cho 1 bãi trên mảnh vườn đó. Thế là người đó nổi “sân” lên chửi rủa con gà, xuyên qua tới ông hàng xóm luôn. Vậy thì cái Ngã của người ấy lớn = cái vườn.
Nếu người ấy vẫn không “sân”, mà khi nào ông hàng xóm qua vẽ bậy lên “cửa” nhà người ấy mới “sân” thì lúc đó cái Ngã = “cái cửa”.
Nếu người ấy vẫn không “sân”, mà ai gọi “tên” người ấy ra chửi người ấy mới “sân” thì cái Ngã = “cái tên”.
Nếu gọi tên ra chửi vẫn không “sân” mà khi nào người ta bác bỏ, phỉ báng “quan điểm, ý kiến” của người ấy, người ấy mới “sân”. Như vậy là cái Ngã = “ý kiến”. (cái này trong thực tế hơi nhiều, kể cả người trong Đạo Phật và người ngoài Đạo Phật
).
Thường thì chúng ta “chấp” vào những cái đó, cho là thật nên chúng ta mê lầm, tham đắm mà hơn thua giành giật về mình, gọi là Bản Ngã con người. Nhưng Đức Phật dạy rằng : vạn Pháp đều VÔ NGÃ. Nghĩa là trong Pháp Giới bao la này không có cái gì, thứ gì là có chủ thể, là độc lập, kể cả Con Người. Mọi thứ đều do nhiều “yếu tố” duyên lại với nhau mà thành. Hết “duyên” nó lại tan rã biến thành cái khác và cứ tuần tự như vậy mãi. Chỗ này Thầy biển tâm đã dạy về Lý Nhân duyên là hoàn toàn chính xác. Đức Phật có dạy trong Kinh Pháp Cú qua bài kệ rằng :
Con Ta, tài sản Ta
Khiến người ngu phiền não
Chính Ta còn không có
Làm gì có Của Ta.
Nghĩa là “bản thân” chúng ta cũng do nhiều “yếu tố” duyên lại với nhau mà thành, chứ hoàn toàn không thật có. Cho nên càng không thể có cái gì gọi là “Của Ta”.
Đây chính là chân lý của Sự Thật Khách Quan. Đức Phật không hề “hóa phép” ra những điều đó. Và nó tánh chất của vạn vật, vạn loài trong Pháp Giới bao la.
Đối với những vật vô tri vô giác như là cỏ cây, ruộng vườn, sông núi…thì gọi là không có chủ thể, không tự có.
Còn đối loài hữu tình như Con Người gọi là không có tự Ngã, không có Ngã. Năm xưa thời Phật còn tại thế, có nhiều Đạo sĩ Bà-la-môn, nhiều Đạo giáo khác… tu Thiền chứng đắc tới những tầng bậc rất cao. Rồi họ cho đó là Siêu Ngã, là Chân Ngã, Thiên Ngã,…đủ thứ Ngã. Đến khi Đức Phật ra đời thì tất cả họ đều té Ngã.
Đức Phật chặt cho 1 đao đứt ra làm 2, Người tuyên bố VÔ NGÃ hoàn toàn.
Có lần trên đường đi tìm Đạo. Người đến học với Đạo sĩ có tên là Ca-la-ma, vị này đã chứng tới mức Vô Sơ Hữu Xứ Định, Người học cái rẹt vài ba ngày là chứng bằng luôn Thầy của mình. Người mới đến bạch với Thầy rằng : “Dạ thưa Thầy, chứng được tới mức Định như vậy là còn Ngã hay không còn Ngã ? Nếu mà còn Ngã là chưa hoàn toàn Giải Thoát. Nếu mà không còn Ngã thì ai biết là mình đã chứng ?” Ngài Ca-la-ma không trả lời được nên Phật bèn cáo từ giã biệt. Lên đường tiếp tục đi tìm sự Giải Thoát. Người lại đến gặp Ngài Uất Đầu Lâm Phất. Vị này đã chứng đắc tới mức Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ Định. Nghĩa là gần đến tận cùng của Giải Thoát. Người học với vị này vài bữa là chứng luôn bằng Thầy của mình. Người mới đặt lại “câu hỏi đó” với Thầy, Ngài Uất Đầu Lâm Phất cũng không trả lời được. Thế là Người cáo từ lên đường tu khổ hạnh 6 năm. Sau này Người chứng Đạo dưới cội cây Bồ-Đề sau 49 ngày đêm Thiền Định.
Đó là con đường chứng Đạo của Đức Phật. Người đã vượt qua tất cả, chiến thắng tất cả và thoát ngoài tất cả. Đến cả Ngài Uất Đầu Lâm Phất đã chứng tới mức Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ Định, nghĩa là đã rất gần sự Giải Thoát mà vẫn không thể trả lời Phật thế nào là VÔ NGÃ. Vậy thì đừng ai trong những người phàm mắt thịt chúng ta hôm nay cho rằng mình đã “hiểu” chữ VÔ NGÃ của Phật. Nếu thấy mình đã “hiểu” về VÔ NGÃ thì xin hãy trả lời câu hỏi mà Phật đã đặt ra cho 2 vị thầy của mình.
“Dạ thưa Thầy, chứng được tới mức Định như vậy là còn Ngã hay không còn Ngã ? Nếu mà còn Ngã là chưa hoàn toàn Giải Thoát. Nếu mà không còn Ngã thì ai biết là mình đã chứng ?”
Cảnh giới đó không có “từ” diễn tả.
Đây là những thiển ý non cạn của con. Mong các Sư Thầy, Sư Cô...hoan hỷ mà chỉ dạy!
Nguyện chúng sinh khắp Pháp Giới bao la đều trọn thành Phật Đạo.
Nam Mô Thích Ca Mâu Ni Phật !!!
! 