CÁC BÀI THƠ THIỀN

Thảo luận tư tưởng thiền tông Việt Nam.

Điều hành viên: binh

Hình đại diện của người dùng
binh
Điều Hành Viên
Bài viết: 8304
Ngày: 21/11/07 20:32
Giới tính: Nam

Re: CÁC BÀI THƠ THIỀN

Bài viết chưa xem gửi bởi binh »

Thiền sư Xử Ngưng là thị giả của Thiền sư Bạch Vân Thủ Đoan. Do Thiền sư Đoan bị bệnh nấc cục, Ngưng thường nướng củ cải cho ngài dùng. Thiền sư Đoan có làm bài tụng về nhân duyên giảng kinh của Phó Đại Sĩ:

Đại sĩ hà tằng giảng giải kinh
Chí Công phuơng tiện thả tuơng thành
Nhất huy án thượng câu vô thủ
Trực đắc Luơng vuơng nỗ nhãn tình.


Nghĩa

Đại sĩ đâu từng giảng giải kinh
Chí Công phuơng tiện để giúp thành.
Vỗ bàn một cái đều không nhận
Khiến cho Luơng vuơng trố mắt xanh.

Rồi ngài vì Ngưng mà cử thoại đầu :
"Trố mắt là cái gì ? Một câu này vì Ngưng mà nói Thiền lão bà".

Ngưng cho là đích thân được nghe pháp nên chấp chặt bài tụng.
Sau này Xử Thanh là sư huynh Xử Ngưng nói với ngài:
- Thiền của đệ sở dĩ có tên "Thiền lão bà" là do đệ nướng củ cải cho lão Hòa thượng đó.


Rồi tôi lại đứng lên và tiếp tục chiến đấu.
Tổ Ngẫu Ích đã nói :“Được vãng sanh hay chăng toàn là do có Tín - Nguyện hay không, phẩm vị cao hay thấp toàn là do trì danh sâu hay cạn”. Dù ngàn đức Phật xuất thế cũng chẳng thay đổi được lời phán định chắc như sắt này. Hễ Tin cho tới, dám chắc Tây Phương ông phải có phần
Hình đại diện của người dùng
binh
Điều Hành Viên
Bài viết: 8304
Ngày: 21/11/07 20:32
Giới tính: Nam

Re: CÁC BÀI THƠ THIỀN

Bài viết chưa xem gửi bởi binh »

Ngài Chân Yết, Thanh Liễu yết kiến Thiền sư Đan Hà, ngộ được ý chỉ. Về sau ngài tham học nơi Thiền sư Trường Lô Chiếu. Chiếu nhận ngài làm thị giả. Năm sau Chiếu phân tòa cho ngài diễn giảng. Ít lâu sau Chiếu lấy cớ bệnh, nhường tòa, bảo sư kế thừa mình thuyết pháp. (Ý là muốn nhận ngài làm đệ tử, nối dõi tông phái). Người học cũng vân tập đông đảo như cũ.
Lúc sư thăng tòa, Chiếu đem y của mình trao cho sư mặc. Sư niệm huơng, nhắc đến thầy mình là Đan Hà. Chiếu liền sai kẻ tả hữu xé y. Sư đã chuẩn bị sẵn bằng cách bỏ y Tăng Già Lê vào trong tay áo; lúc ấy liền lấy ra để đắp.
Có kệ khen sư :

Giữa hội phân được ai là chủ.
Đem pháp y đổi trước mặt người.

Có thơ khen rằng :

Đắc pháp Đan Hà thất
Truyền y Tổ Chiếu đình
Ân thâm chuyển vô ngữ
Hoài bão tự phân minh.


Nghĩa

Đắc pháp (ở) thất Đan Hà
Được y (nơi) đình Tổ Chiếu
Ân thâm thật khó nói
Hoài bão quá rõ rồi.


Rồi tôi lại đứng lên và tiếp tục chiến đấu.
Tổ Ngẫu Ích đã nói :“Được vãng sanh hay chăng toàn là do có Tín - Nguyện hay không, phẩm vị cao hay thấp toàn là do trì danh sâu hay cạn”. Dù ngàn đức Phật xuất thế cũng chẳng thay đổi được lời phán định chắc như sắt này. Hễ Tin cho tới, dám chắc Tây Phương ông phải có phần
Hình đại diện của người dùng
binh
Điều Hành Viên
Bài viết: 8304
Ngày: 21/11/07 20:32
Giới tính: Nam

Re: CÁC BÀI THƠ THIỀN

Bài viết chưa xem gửi bởi binh »

Thiền sư Ứng Am - Đàm Hoa trong hội ngài Viên Ngộ. Khi ấy Duy na là Hổ Khâu muốn sung sư vào chức Thủ tọa. Khi ấy trong hội có nhiều vị tôn túc cho rằng sư là kẻ hậu sanh. Sư nghe được liền làm bài tụng sau :

Giang thượng, thanh sơn thù vị lão
Ốc đầu xuân sắc phóng giao trì
Nhân ngôn động lý đào hoa nộn
Vị tất nhân gian hữu thử chi.


Nghĩa

Trên sông, non biếc hãy chưa già
Sắc trẻ trong nhà bảo chờ đi.
Người nói đào non còn trong động
Chưa chắc nhân gian có nhánh này.

Sư nói xong liền ra đi.


Rồi tôi lại đứng lên và tiếp tục chiến đấu.
Tổ Ngẫu Ích đã nói :“Được vãng sanh hay chăng toàn là do có Tín - Nguyện hay không, phẩm vị cao hay thấp toàn là do trì danh sâu hay cạn”. Dù ngàn đức Phật xuất thế cũng chẳng thay đổi được lời phán định chắc như sắt này. Hễ Tin cho tới, dám chắc Tây Phương ông phải có phần
Hình đại diện của người dùng
binh
Điều Hành Viên
Bài viết: 8304
Ngày: 21/11/07 20:32
Giới tính: Nam

Re: CÁC BÀI THƠ THIỀN

Bài viết chưa xem gửi bởi binh »

Thiền sư Pháp Thường ban đầu tham kiến ngài Đại Tịch (Mã Tổ). Sư hỏi :
- Thế nào là Phật ?
Đại Tịch đáp :
- Tức tâm là Phật
Sư liền đại ngộ.
Đời Đường (Khoảng năm 785 - 804) sư trụ núi Đại Mai. Mai Tử Chân khi xưa cũng ở nơi ấy. Khi ấy có một vị tăng trong hội của ngài Diêm Quan vào núi tìm cây để làm gậy, bị lạc đường, đi đến am của sư. Tăng hỏi :
- Hòa thượng ở núi này đã được bao lâu ?
Sư đáp:
- Chỉ thấy bốn mùa cây rừng đổi lá.
Tăng hỏi thêm:
- Có đường nào ra khỏi núi chăng ?
Sư đáp:
- Theo dòng suối mà đi ra.
Tăng trở về thuất lại cho Diêm Quan. Diêm Quan nói:
- Lúc ta ở Giang Tây (chỗ Mã Tổ) có lần gặp một vị tăng. Từ đó về sau chẳng biết tin tức. Có lẽ là vị tăng này chăng?
Nói xong liền sai vị tăng ấy đến mời sư xuống núi. Sư làm kệ từ tạ :

Tồi tàn khô mộc ỷ hàn lâm
Kỷ độ phùng xuân bất biến tâm
Tiều khách ngộ chi du bất cố
Dĩnh nhân na đắc khổ truy tầm


Nghĩa

Rừng lạnh cây khô nương náu sống
Bao phen xuân đến chẳng thay lòng
Tiều phu bắt gặp còn chẳng đoái
Đâu phiền khách quí khổ cầu mong.

Mã Tổ nghe sư ở núi,liền sai một vị tăng đến hỏi :
- Khi Hòa Thượng gặp Mã đại sư xong rồi, được cái gì mà đi ở núi ?
Sư đáp:
- Mã đại sư nói với tôi "Tức tâm thị Phật" , tôi liền vào ở đây.
Tăng nói :
- Gần đây, Phật pháp của Mã đại sư có khác.
Sư hỏi:
- Khác ra sao ?
Tăng nói:
- Gần đây tôi nghe ngài nói "Phi tâm phi Phật".
Sư nói:
- Ông già này mê hoặc mọi người đến bao giờ mới thôi! Mặc cho ông ta "Phi tâm phi Phật", tôi chỉ biết "Tức tâm thị Phật".
Vị tăng ấy trở về thuật lại cho Mã Tổ. Tổ nói
- Đại chúng ! Trái mai đã chín.
Từ đó người học dần dần tìm đến sư và đạo phong của sư ngày càng vang xa.


Rồi tôi lại đứng lên và tiếp tục chiến đấu.
Tổ Ngẫu Ích đã nói :“Được vãng sanh hay chăng toàn là do có Tín - Nguyện hay không, phẩm vị cao hay thấp toàn là do trì danh sâu hay cạn”. Dù ngàn đức Phật xuất thế cũng chẳng thay đổi được lời phán định chắc như sắt này. Hễ Tin cho tới, dám chắc Tây Phương ông phải có phần
Hình đại diện của người dùng
binh
Điều Hành Viên
Bài viết: 8304
Ngày: 21/11/07 20:32
Giới tính: Nam

Re: CÁC BÀI THƠ THIỀN

Bài viết chưa xem gửi bởi binh »

Úc Sơn chủ ở Trà Lăng chẳng từng hành cước. Nhân dịp có một hóa chủ từ Lô Sơn đến bàn huyện Tông môn, bảo sư hãy khán công án :
"Có vị tăng hỏi ngài Pháp Đăng: Đầu sào trăm thước, làm sao tiến bước.
Đăng đáp: Đại khái là ba năm".
Một hôm sư cưỡi lừa đi qua cầu, chân lừa lọt xuống ván cầu, lừa ngã, hất sư té nhào. Sư chợt đại ngộ, liền làm bài tụng:

Ngã hữu thần châu nhất lõa
Cửu bị trần lao quan tỏa
Kim triêu trần tận quang sinh
Chiếu phá sơn hà vạn đóa.


Nghĩa

Tôi có một viên ngọc thần
Từ lâu bị bụi che phủ
Sáng nay hết bụi sáng ngời
Soi thấy núi sông rất rõ.

Do việc này, sư chẳng đi các nơi tham học.


Rồi tôi lại đứng lên và tiếp tục chiến đấu.
Tổ Ngẫu Ích đã nói :“Được vãng sanh hay chăng toàn là do có Tín - Nguyện hay không, phẩm vị cao hay thấp toàn là do trì danh sâu hay cạn”. Dù ngàn đức Phật xuất thế cũng chẳng thay đổi được lời phán định chắc như sắt này. Hễ Tin cho tới, dám chắc Tây Phương ông phải có phần
Hình đại diện của người dùng
binh
Điều Hành Viên
Bài viết: 8304
Ngày: 21/11/07 20:32
Giới tính: Nam

Re: CÁC BÀI THƠ THIỀN

Bài viết chưa xem gửi bởi binh »

Thiền sư Huơng Nghiêm - Trí Nhàn ở với ngài Qui Sơn lâu không ngộ. Ngài từ giã Qui Sơn, đi đến di tích của quốc sư Huệ Trung ở Nam Duơng nghỉ chân rồi cất am ở đấy. Một hôm trong lúc dọn vườn cỏ, sư cuốc nhằm viên sỏi văng vào gốc tre, phát ra tiếng "cốc". Sư chợt tỉnh ngộ, và làm bài kệ sau:

Nhất kích vong sở tri
Cánh bất giả tu trì
Động dung duơng cổ lộ
Bất đọa tiểu nhiên cơ
Xứ xứ vô tung tích
Thanh sắc ngoại oai nghi
Chư phuơng đạt đạo giả
Hàm ngôn thượng thượng cơ


Nghĩa

Một tiếng quên sở tri
chẳng cần phải tu trì
Xúc động bày tự tánh
chẳng kẹt ở khô thiền
Nơi nơi không dấu vết
Oai nghi ngoài sắc thanh
Bậc đạt đạo khắp nơi
Đều gọi cơ thượng thượng.


Rồi tôi lại đứng lên và tiếp tục chiến đấu.
Tổ Ngẫu Ích đã nói :“Được vãng sanh hay chăng toàn là do có Tín - Nguyện hay không, phẩm vị cao hay thấp toàn là do trì danh sâu hay cạn”. Dù ngàn đức Phật xuất thế cũng chẳng thay đổi được lời phán định chắc như sắt này. Hễ Tin cho tới, dám chắc Tây Phương ông phải có phần
Hình đại diện của người dùng
binh
Điều Hành Viên
Bài viết: 8304
Ngày: 21/11/07 20:32
Giới tính: Nam

Re: CÁC BÀI THƠ THIỀN

Bài viết chưa xem gửi bởi binh »

Qui Sơn nghe được bài kệ này liền nói :
- Gã này đã triệt ngộ rồi !
Lúc đó có mặt Ngưỡng Sơn, Ngưỡng Sơn thưa:
- Đây là tâm cơ, ý thức làm ra, phải chờ Huệ Tịch đích thân khám nghiệm qua mới được.
Ngưỡng Sơn đến gặp sư, liền hỏi:
- Hòa thượng khen ngợi sư huynh phát minh đại sự. Bây giờ sư huynh thử nói xem.
Sư đọc lại bài tụng khi trước. Ngưỡng Sơn nói :
- Đây là do ghi nhớ nhiều mà làm được. Nếu có chính ngộ hãy nói cái gì khác xem.
Sư liền hét một tiếng, nói rằng :

Khứ niên bần, vị thị bần
Kim niên bần, thỉ thị bần.
Khứ niên bần, thượng hữu trác chùy chi địa.
Kim niên bần, chùy dã vô.


Nghĩa

Năm ngoái nghèo, chưa thật nghèo
Năm nay nghèo, mới thật nghèo
Năm ngoái nghèo nhưng còn có dùi để cắm
Năm nay nghèo, dùi cũng không.

Ngưỡng Sơn nói
- Chấp nhận rằng sư huynh đã ngộ Như Lai Thiền, nhưng chưa chắc đã ngộ Tổ sư Thiền.
Sư liền làm một bài kệ:

Ngã hữu nhất ky
Thuấn mục thị y
Nhược hựu bất hội
Biệt hoán sa di


Nghĩa

Ta có một cơ
Nháy mắt chỉ y
Nều còn chẳng ngộ
Riêng gọi sa di.

Ngưỡng Sơn liền trở về Qui Sơn, báo tin:
- Mừng quá. Sư huynh Huơng Nghiêm đã ngộ Tổ sư Thiền.


Rồi tôi lại đứng lên và tiếp tục chiến đấu.
Tổ Ngẫu Ích đã nói :“Được vãng sanh hay chăng toàn là do có Tín - Nguyện hay không, phẩm vị cao hay thấp toàn là do trì danh sâu hay cạn”. Dù ngàn đức Phật xuất thế cũng chẳng thay đổi được lời phán định chắc như sắt này. Hễ Tin cho tới, dám chắc Tây Phương ông phải có phần
Hình đại diện của người dùng
binh
Điều Hành Viên
Bài viết: 8304
Ngày: 21/11/07 20:32
Giới tính: Nam

Re: CÁC BÀI THƠ THIỀN

Bài viết chưa xem gửi bởi binh »

Thiền sư Tổ Nguyên, sau khi tham vấn Hòa thượng Diệu Hỷ, Về ở am Phúc Nguyên huyện Liên Giang. Vì số người ăn quá đông nên bên am cung cấp lương thực thường bỏ quên sư. Bên am cung cấp luơng thực có thờ tượng thổ địa. Sư đến dán kệ vào nơi thờ thần để báo cho biết. Bài kệ như sau :

Tiểu am, tiểu xá, tiểu tùng lâm.
Thổ địa hà tu bát, cửu nhân
Nhược giải luân phiên lai đà cúng
Miễn giao toái tác nhất đôi trần.


Nghĩa

Chùa chiền, am cốc nhỏ hãy trông
Thổ địa đâu cần tám, chín ông
Nếu biết luân phiên đến đây cúng
Khỏi sai đập nát thành bụi hồng.

Tối hôm ấy, có thần đến báo mộng rằng trước núi có thí chủ nguyện cúng chùa giống như nội dung bài kệ đã dán.


Rồi tôi lại đứng lên và tiếp tục chiến đấu.
Tổ Ngẫu Ích đã nói :“Được vãng sanh hay chăng toàn là do có Tín - Nguyện hay không, phẩm vị cao hay thấp toàn là do trì danh sâu hay cạn”. Dù ngàn đức Phật xuất thế cũng chẳng thay đổi được lời phán định chắc như sắt này. Hễ Tin cho tới, dám chắc Tây Phương ông phải có phần
Hình đại diện của người dùng
binh
Điều Hành Viên
Bài viết: 8304
Ngày: 21/11/07 20:32
Giới tính: Nam

Re: CÁC BÀI THƠ THIỀN

Bài viết chưa xem gửi bởi binh »

Thiền sư Trùng Hiển, tự Ẩn Chi lúc ở Linh Ân làm chức Tịnh đầu (quét dọn nhà tắm, nhà vệ sinh), siêng năng làm việc, phục vụ đại chúng.

Trong cảnh sách chấn trị tịnh cầu có kệ :

Sinh điều chửu, phá phần ki
Đắc tiện nghi, cánh lạc tiện nghi
Giá ban tiêu trí thùy tuơng tợ.
Linh Thứu sơn trung hữu Ẩn chi.


Nghĩa

Cây chổi mới, cái ki rách
Được tiện nghi, xong mất tiện nghi.
Loại xinh xắn này giống cái gì ?
Trong non Linh Thứu có Ẩn Chi.


Rồi tôi lại đứng lên và tiếp tục chiến đấu.
Tổ Ngẫu Ích đã nói :“Được vãng sanh hay chăng toàn là do có Tín - Nguyện hay không, phẩm vị cao hay thấp toàn là do trì danh sâu hay cạn”. Dù ngàn đức Phật xuất thế cũng chẳng thay đổi được lời phán định chắc như sắt này. Hễ Tin cho tới, dám chắc Tây Phương ông phải có phần
Hình đại diện của người dùng
binh
Điều Hành Viên
Bài viết: 8304
Ngày: 21/11/07 20:32
Giới tính: Nam

Re: CÁC BÀI THƠ THIỀN

Bài viết chưa xem gửi bởi binh »

Thiền sư Tịch Chiếu ở Phúc Minh Đường là người rất thông minh. Sư hầu hạ thiền sư Không Du ở chùa Ngọc Ký. Du mắc bệnh phong. những kẻ tả hữu lần lượt ra đi. Chiếu càng siêng năng chăm sóc cho ngài. Du dặn dó đem chùa Phúc Tiên giao cho sư, chẳng nên ra giáo hóa mà trở về làng làm guơng mẫu. Khi Thiền sư Tuyệt Chiếu làm thủ chúng ở Cổ Sơn. Soái Lý Công Tuấn mời sư về trụ trì chùa Đại Vân Phong. Sư từ chối bằng bài kệ :

Làm tăng vô sự của hoàng triều
Bàn Thiền, luận Đạo chẳng kham đâu
Ngày qua uể oải hiềm vô ích
Danh rỗng làm nhục Tổ sư Thiền.

Tuyệt Chiếu khuyến khích sư ra giáo hóa. Sư bảo rằng :"Chỉ muốn làm một kẻ nhàn"
Thuật kệ như sau:

Vừa bày nửa cái, vốn bên bờ
Người xưa, việc gốc lại gặp nhau
Cửa sãi bỏ mặc không người đóng
Phật chẳng dung đâu nêu gặp thời.

Ngay hôm ấy Sư liền bỏ đi. Về sau Sư ở đậu chùa Thanh Bạch Vân, xứ Mân. Người học hâm mộ hướng về. Được vài năm, Soái Việt Công Hy Tịnh hết lòng kính lễ Sư, định rước Sư về Tuyết Phong. Sư viết thư cho am chủ họ Viên nhờ trao lại. Nội dung thư là tạ từ chẳng đến. Soái đem gói trầm huơng cúng Sư. Sư đem bốn câu thơ tặng lại :

Đạo nhân lên non mời, chẳng xuống
Gió rét căm căm , uể oải nằm.
Bỗng dưng Thái Thú cần hỏi đạo
Viết thư tạm gởi tiểu sư trao.

Trên 30 năm, Tịch Chiếu chỉ mặc một tấm choàng rách bằng giấy. Mặc dù Sư triệt ngộ song vẫn tuân theo lời dăn dò, không ra giáo hóa. Sư tự thẹn và tỏ ý nuơng cảnh núi rừng vắng vẻ để yên thân, trước sau không thay đổi, khiến cho những kẻ đua đòi danh vị, mua Phật, bán tổ nghe đến phong cách của Sư , họ lấy làm xấu hổ chẳng ít.


Rồi tôi lại đứng lên và tiếp tục chiến đấu.
Tổ Ngẫu Ích đã nói :“Được vãng sanh hay chăng toàn là do có Tín - Nguyện hay không, phẩm vị cao hay thấp toàn là do trì danh sâu hay cạn”. Dù ngàn đức Phật xuất thế cũng chẳng thay đổi được lời phán định chắc như sắt này. Hễ Tin cho tới, dám chắc Tây Phương ông phải có phần
Hình đại diện của người dùng
binh
Điều Hành Viên
Bài viết: 8304
Ngày: 21/11/07 20:32
Giới tính: Nam

Re: CÁC BÀI THƠ THIỀN

Bài viết chưa xem gửi bởi binh »

Thiền sư Hoài Chí đắc pháp nơi Hòa thượng Chân Tịnh Văn. Khi sư từ giã ra đi, Hòa thượng dặn: "Thiền của con tuy có vượt mức thường, song tiếc rằng duyên không tiến hơn được" (chưa chứng nhập).
Chí làm lễ nhận lời dạy bảo rồi đến Viên Châu. Người ở châu này thỉnh Sư trụ trì chùa Duơng Kỳ, Sư không nhận và ra đi. Đến sông Tuơng, Đàm Mục thỉnh Sư trụ trì chùa Bắc Thiền ở Thượng Phong, Sư cũng chẳng nhận. Sau đó, Sư cất am tranh ở rặng núi Hành Nhạc, ở hơn 20 năm.
Có kệ như sau:

Muôn cơ thôi dứt, mặc ngu si
Dấu vết luôn cho dã lộc (huơu nai) tham,
Chẳng cởi áo gai, tay làm gối
Bao đời mộng ở am Duyên La

Có lời khen rằng : Điều mà người hiền làm là tuân theo di chúc, hết sức cưỡng lại các nơi mời thỉnh, có thể bảo là chẳng khó hay sao ?
Người thời nay thích danh lợi, bỏ lễ nghĩa, chẳng ai mời cũng đến. Hạng như thế có rất nhiều, đâu còn nhớ đến lời dạy của thày.


Rồi tôi lại đứng lên và tiếp tục chiến đấu.
Tổ Ngẫu Ích đã nói :“Được vãng sanh hay chăng toàn là do có Tín - Nguyện hay không, phẩm vị cao hay thấp toàn là do trì danh sâu hay cạn”. Dù ngàn đức Phật xuất thế cũng chẳng thay đổi được lời phán định chắc như sắt này. Hễ Tin cho tới, dám chắc Tây Phương ông phải có phần
Hình đại diện của người dùng
binh
Điều Hành Viên
Bài viết: 8304
Ngày: 21/11/07 20:32
Giới tính: Nam

Re: CÁC BÀI THƠ THIỀN

Bài viết chưa xem gửi bởi binh »

Hòa thượng Đạo Ngô có làm bài "Lạc đạo ca" như sau:

Lạc đạo sơn tăng túng tình đa
Thiên hồi, địa chuyển nhậm tòng tha
Nhàn ngọa cô phong vô bạn lữ
Độc xướng vô sinh nhất khúc ca.


Nghĩa

Sơn tăng vui đạo thật thanh cao
Đất chuyển trời xoay cũng chẳng nao
Nằm ngơi đỉnh núi không bầu bạn
Vô sinh riêng xướng khúc ca nào


Rồi tôi lại đứng lên và tiếp tục chiến đấu.
Tổ Ngẫu Ích đã nói :“Được vãng sanh hay chăng toàn là do có Tín - Nguyện hay không, phẩm vị cao hay thấp toàn là do trì danh sâu hay cạn”. Dù ngàn đức Phật xuất thế cũng chẳng thay đổi được lời phán định chắc như sắt này. Hễ Tin cho tới, dám chắc Tây Phương ông phải có phần
Trả lời

Đang trực tuyến

Đang xem chuyên mục này: Không có thành viên nào trực tuyến.33 khách