Con người sanh ra và lớn lên không phải ngẫu nhiên thành tài, mà phải trải qua sự giáo dục và đào tạo mới thành danh chi mỹ. Giáo dục luôn có mọi lúc mọi nơi, không riêng ở học đường, giáo dục được truyền tải từ người này sang người khác, thế hệ này sang thế hệ khác và đã hình thành từ khi có mặt con người.
1. Mục đích giáo dục
Theo quan điểm Phật giáo, giáo dục không chỉ là việc dạy và học trên văn tự mà cần phải chuyển hóa nội tâm, cải thiện cái xấu thành cái tốt, bồi dưỡng và phát huy nhân tài. Giáo dục nhằm hoàn bị cho con người kiến thức về thế học và đạo học, hai nền học vấn ấy song hành, giúp chúng ta biết được nguyên nhân của khổ đau và phương pháp diệt trừ khổ đau, đạt được sự an lạc trong cuộc sống.
2. Người giáo dục
Người giáo dục phải là người tận tâm, hy sinh, luôn tìm hiểu những phương pháp mới và diễn giảng cho quần chúng dễ hiểu, dễ nghe tùy theo trình độ tầng lớp bất đồng. Ðể thực hiện thành công điều này đòi hỏi người giáo dục có khả năng, trình độ giáo dục về thế học và đạo học, có đầy ðủ trí thức đạo đức, không những thế cần trải qua kinh nghiệm sống và thực hành thì mới đem đến kết quả cao.
3. Ðối tượng giáo dục
Lấy con người làm trung tâm, không hạn chế bất cứ một đối tượng nào nếu vị đó tha thiết tham học.
4. Phương pháp tổ chức giáo dục
Là cách giáo dục có tổ chức, thứ tự và theo một nguyên tắc nhất định. Hoạt động nhịp nhàng từ trên Ban Giám hiệu xuống Ban Ðiều hành và các phân ban trực thuộc, từ hình thức đến nội dung, như vậy mới thành công. Giáo dục không phải chỉ nghiêng về mặt tri thức mà cần phải được chú trọng về tý cách đạo đức của thầy và trò, đó là đặc điểm của giáo dục Phật giáo.
Ðức Phật là một nhà giáo dục vĩ đại. Làm thế nào để giáo lý Phật-đà luôn thể hiện trong mọi hoàn cảnh cuộc đời, điều đó là một trong những mục tiêu hàng đầu của Giáo hội. Từ ngàn xưa, loài người luôn ước mơ cho mình một tương lai tươi sáng, chính những ước mơ đó, những ý tưởng đó là điểm khởi đầu cho phương pháp giáo dục. Nếu đủ nhân duyên hội tụ, ước mơ sẽ thành hiện thực./.
(Trích tham luận Hội nghị Nữ giới Phật giáo thế giới lần thứ XI tại Tp. Hồ Chí Minh, Việt Nam)
Thích nữ Khánh Huy