Trong khuôn khổ phiên họp trù bị của Hội nghị Sakyadhita (Những người con gái của Đức Phật) lần thứ 11 tại Việt Nam (VN) vào cuối năm nay, PV Báo Giác Ngộ đã có cuộc trao đổi với Ni sư Karma Lekshe Tsomo (ảnh ) Tiến sĩ Triết học, Chủ tịch Hội Sakyadhita. NS.Tsomo hiện đang giảng dạy Triết học, Tôn giáo học tại Trường Đại học - NS.Karma Lekshe Tsomo: Khi còn trẻ, tôi đến VN bằng tàu thủy và nghe bom dội ở làng quê. Vì là người Mỹ nên tôi không được phép ra khỏi Sài Gòn, ở đây chỉ có hai ngày nhưng tôi có những trải nghiệm và những cuộc gặp gỡ thật thú vị.
Là nhà hoạt động vì hòa bình, tôi tham dự nhiều cuộc diễu hành vì hòa bình. Những hoạt động cũng như quan điểm của tôi thời bấy giờ bị phê phán, bị xem là cộng sản. Khi chúng tôi được xem đoạn phim phát ở Mỹ về ngọn đuốc sống Thích Quảng Đức cho hòa bình dân tộc và PGVN, chúng tôi rất xúc động và đó là động lực để chúng tôi hoạt động nhiều hơn nữa cho nền hòa bình ở VN.
Khi chúng tôi đến VN lần thứ 3, từ Lào tôi đến Hà Nội và từ Hà Nội tôi đến TP.HCM, đến sân bay lúc 5 giờ sáng, tôi rất bất ngờ bởi một nhóm Tăng Ni, Phật tử cầm hoa chào đón tôi trong màn đêm (mà tôi không nhớ là hoa gì). Họ chăm sóc tôi rất kỹ, tôi cảm nhận một sự ấm áp và hạnh phúc.
- Một trong những mục tiêu của Sakyadhita là thiết lập liên minh quốc tế của nữ giới Phật giáo (cả tu sĩ và nữ Phật tử). Với cương vị là Chủ tịch, NS đã thực hiện điều đó như thế nào để giúp nữ giới PG rút ngắn khoảng cách về địa lý, ngôn ngữ, văn hóa…?
- Hiện nay, sự bất bình đẳng về tôn giáo, giáo dục, việc làm... ở một số nước đã dẫn đến nhiều phụ nữ nghèo không có điều kiện nâng cao kiến thức, không có điều kiện tiếp xúc với cộng đồng rộng lớn. Chúng tôi muốn tạo cơ hội cho nữ giới Phật giáo hướng đến đời sống tốt hơn qua công tác giáo dục. Chúng tôi tạo cơ hội cho Phật tử thọ giới tu học trở thành Tỳ kheo ni. PG đang phát triển mạnh ở nhiều nơi trên thế giới, chư Ni trẻ ngày càng có trình độ để hoằng pháp phát triển PG, trong mối tương quan của PG và xã hội đó là sự cống hiến hết mình của chư Ni. Tuy nhiên, ở một số nước, phụ nữ không có cơ hội nhiều để trở thành một Tỳ kheo ni, họ chưa tiếp cận nền giáo dục tối ưu, không phát triển được khả năng và cống hiến sức lực cho xã hội. Vì vậy, chúng tôi cố gắng thiết lập mối liên minh của nữ giới PG để trong tương lai sẽ phổ biến rộng rãi lịch sử của Đức Phật cũng như những lời Phật dạy vào đời sống của phụ nữ trên toàn thế giới.
- Từ khi thành lập đến nay, Hội Sakyadhita đã có những thành tựu nhất định cho lợi ích của nữ giới PG, đặc biệt giúp chư Ni hòa nhập vào một xã hội đa phương tiện?
- Hội nghị quốc tế Sakyadhita mở ra cho nhiều thành phần trong xã hội, đặc biệt là tôn giáo và nữ giới PG là nhân tố góp phần thúc đẩy sự tiến bộ của xã hội. Chúng tôi đã phổ biến bảng thông tin, đăng tải, in ấn những bài diễn thuyết của nữ giới PG, làm việc vì sự tiến bộ của tất cả phụ nữ, điều đó cũng thúc đẩy sự tự tin của nữ giới PG trong xã hội hiện đại.
Hiện nay nữ giới PG đã và đang làm việc trong nhiều lĩnh vực phục vụ cho lợi ích của cộng đồng như: chăm sóc trẻ mồ côi, người già, chăm sóc bệnh nhân HIV/AIDS… từ đề án của chúng tôi. Chúng tôi có nhiều mối quan tâm và đau lòng nhất là tình trạng buôn bán phụ nữ tại một số quốc gia, có những em gái chỉ mới 8 tuổi cũng là nạn nhân, trong tương lai chúng tôi sẽ can thiệp để giảm bớt vấn nạn này.
Hội Sakyadhita cũng đã tập hợp và đào tạo được nhiều nữ giới PG là các giáo sư, tiến sĩ, thạc sĩ khắp nơi trên thế giới, họ có khả năng trên nhiều lĩnh vực đặc biệt là Phật pháp để thuyết giảng truyền bá thông điệp hòa bình, lòng từ bi, hướng mọi người đến đời sống chánh nghiệp.
Trong quá khứ chỉ Tỳ kheo tăng mới được phép thuyết pháp, tuy nhiên ngày nay ngày càng có nhiều chư Ni có khả năng thuyết pháp cũng như giảng dạy tại các trường đại hoc danh tiếng trên thế giới. Thông qua Hội Sakyadhita, nhiều nữ Phật tử được thọ giới để tu học, Sakyadhita cũng giúp đỡ Sri Lanka thành lập Ni bộ sau 1.000 năm vắng bóng.
Chúng tôi cũng làm sống lại lịch sử của nhiều tấm gương lỗi lạc của nữ giới PG ở nhiều quốc gia trên thế giới và đã xuất bản được 8 quyển sách về đề tài này bằng nhiều thứ tiếng trên thế giới. Tôi hy vọng sách sẽ được dịch bằng ngôn ngữ VN.
Chi hội Sakyadhita ở Mỹ mỗi năm tổ chức 3 cuộc hội nghị để trao đổi, thảo luận các chuyên đề về nữ giới PG với Phật pháp. Ngoài ra, những buổi nói chuyện, đọc sách, trao đổi kinh nghiệm tu học… tạo được hiệu ứng xã hội tốt. Chúng tôi cũng đã hoàn thành 3 cuốn phim về nữ giới PG và Phật pháp, tôi hy vọng sẽ hoàn thành 1 bộ phim nữa sau Hội nghị Sakyadhita tại VN.
- Cảm nhận của NS về sự có mặt của chư Ni VN ở một diễn đàn quốc tế tầm cỡ như Sakyadhita, ấn tượng của NS với chư Ni VN ?
- Năm 1998, chúng tôi tổ chức hội thảo tại Lumbini (Ấn Độ), tại hội thảo này có 10 vị Ni của VN tham gia. Từ đó chư Ni VN chính thức tham gia vào Hội Sakyadhita và có những đóng góp tích cực đem lại lợi ích cho cộng đồng nữ giới PG.
Tôi cũng được biết nhiều vị Ni PGVN tốt nghiệp tiến sĩ và về giảng dạy tại quê nhà, một số vị tham gia giảng dạy ở nước ngoài. Chính những vị này là hạt giống bé nhỏ sẽ phát triển thành những hoa trái Phật pháp. Tôi đặc biệt ấn tượng về nữ giới PGVN đang tu tập chí thành và có những đóng góp tại quê hương của các bạn. Hình ảnh những vị Ni đứng trên giảng đường của các HVPGVN cho tôi một niềm tin tưởng và tự hào, điều đó khẳng định nữ giới PGVN được bình đẳng và có cơ hội phát triển năng lực của mình mà ở một số nước bị hạn chế. Tôi cũng nhận thấy nữ giới PGVN làm việc với tấm lòng vô ngã, chân thành và một điều nữa là ẩm thực của VN rất nổi tiếng trên thế giới, đặc biệt là món chay.
- Thưa NS, chắc hẳn phải có một lý do đặc biệt để NS quyết định tổ chức Hội nghị Sakyadhita tại VN?
- Trong tạng Luật của Đức Phật có nói rằng: Khi có 4 Tỳ kheo ni thì thành một Tăng đoàn. Ở VN có số lượng Tỳ kheo ni lớn hơn hẳn các nước Hàn Quốc, Đài Loan và rất tài năng, vì thế chúng tôi quyết định chọn VN để tổ chức Hội nghị Sakyadhita lần thứ 11. Chúng tôi được đại diện của GHPGVN cho biết hiện riêng chư Ni có 20.000 vị đang tu học và đóng góp tích cực trên nhiều lĩnh vực phục vụ nhân sinh: TTXH, giáo dục, hoằng pháp, văn hóa… Đặc biệt, nữ giới PGVN tham gia giúp đỡ nhiều trẻ em thiếu may mắn, công tác này nữ giới PG và Phân ban Đặc trách Ni giới làm tốt nhất để xây dựng nên một xã hội phát triển từ những giá trị đạo đức của PG.
- Những vấn đề quan trọng nào sẽ được thảo luận tại Hội nghị Sakyadhita tại VN? Qua đó, thông điệp và kỳ vọng của NS là gì?
- Chúng tôi đã quảng bá cho Hội nghị này trên khắp thế giới, in rosulate, diễn giảng, phổ biến trên internet. Chúng tôi có một nhóm diễn giảng gồm 70 vị đã nghiên cứu viết về những đề tài quan trọng và dịch ra nhiều ngôn ngữ khác nhau. Chúng tôi đã đến nhiều quốc gia để quảng bá về sự phong phú, đa dạng nền văn hóa, tổ chức PG duy nhất tại VN và nữ giới PGVN.
Hội thảo Sakyadhita lần thứ 11 có chủ đề chính: “Ni giới và những nữ PG xuất sắc”, những đóng góp của nữ giới PG ở nhiều lĩnh vực, thảo luận nhiều vấn đề quan trọng: Nữ giới dấn thân trong xã hội, Hướng đến nền giáo dục ưu việt, Nữ giới PG và bảo vệ môi trường, Giáo dục PG qua các nền văn hóa, Con đường thực hành Phật pháp, Sự kết nối yêu thương, Ảnh hưởng PG đến các nền văn hóa, Hòa bình thế giới qua việc xây dựng hòa bình tôn giáo, Kỹ năng lắng nghe, Tĩnh trong động, Thiền qua âm nhạc và trà đạo, Giải quyết xung đột, Luyện tập sức mạnh và tính quyết đoán cho thiên niên kỷ mới…
Tôi hy vọng nữ giới PGVN và thế giới tạo được mối liên minh bền vững để phát triển xã hội tốt đẹp dựa trên tình thương, lòng từ bi, bình đẳng… cùng nhau nỗ lực cho một xã hội thịnh vượng và hòa bình. Tôi cũng hy vọng nữ giới PGVN có những vai trò nổi bật hơn nữa trên bình diện quốc tế, phát huy năng lực để học tập, nghiên cứu PG nhiều hơn. Phát huy khả năng truyền thông qua việc làm và chính kiến, sánh vai cùng nữ giới PG trên thế giới. Tôi cũng mong rằng sau Hội nghị này, VN sẽ thành lập Chi hội Sakyadhita.
-Xin chân thành cảm ơn và chúc NS luôn an lạc.
H.Diệu thực hiện (giacngo.vn)