Ta có thể sống tử tế với mọi người hay mọi người có thể sống tử tế với ta, khi nào trong ta cũng như trong mọi người đều có chất liệu của tình yêu chân thật.

Tình yêu giả dối làm cho ta thất vọng và khổ đau bao nhiêu, thì tình yêu mang chất liệu chân thật làm cho ta hạnh phúc bấy nhiêu.

Đời sống không có tình yêu ta không có hạnh phúc đã đành, nhưng tình yêu của ta không trong sáng đối với đời sống, thì không những ta không có hạnh phúc mà còn lắm chuyện rắc rối và khổ đau.

Bao nhiêu thanh niên nam nữ, họ đã đi đến với nhau và họ yêu nhau, nhưng cũng để rồi bấy nhiêu thanh niên nam nữ đã làm khổ đau cho nhau.

Tình yêu không làm cho ai khổ đau, nhưng ở trong  đời có quá nhiều người bị khổ đau bởi tình yêu là do trong tình yêu của họ có nội dung của khao khát, chiếm hữu, riêng tư và tình dục.

Nội dung của tình yêu có sự khao khát, chiếm hữu, riêng tư và tình dục, thì tình yêu đó không thể là tình yêu tử tế, không thể gọi là tình yêu mang lại hạnh phúc cho người yêu và người được yêu, vì nó chỉ là một sự lường gạt của cảm giác và tri giác, nó chỉ là một ảo tưởng về hạnh phúc mà không phải là hạnh phúc, nên vị ngọt của tình yêu thì ít mà chất cay đắng và nỗi bất hạnh do nó đem lại thì nhiều.

Ta yêu mà ta không chiếm hữu, thì tình yêu của ta, không những có khả năng bảo toàn sự tự do cho ta, mà còn cho cả người ta yêu nữa. Nó không những đem lại sự thoải mái cho ta mà còn đem lại sự thoải mái cho cả người ta yêu.

Nhìn sâu vào hạt giống của tình yêu không chiếm hữu, ta thấy nó có những chất liệu của tin tưởng, nhẹ nhàng, không mắc kẹt, xả kỷ, vui vẻ, đằm thắm và tử tế. Và càng nhìn sâu vào hạt giống nầy, ta thấy càng yêu là càng có hạnh phúc, càng yêu ta lại càng có khả năng chuyển hoá những hạt giống khổ đau trong ta, và càng đem lại niềm vui sống cho những người quanh ta.

Tình yêu có chất liệu chiếm hữu, nó có gốc rễ từ những nhận thức sai lầm và một bản ngã cố hữu hay là một cái tôi mù quáng, do đó nó đã tiết ra nhiều độc tố khổ đau, thất vọng và chết người.

Tình yêu không có chất liệu chiếm hữu, nó được khởi lên từ cách nhìn tương quan duyên khởi của một thiền sư hay của một nhà thiền quán, đối với sự hiện hữu của chính mình và quanh mình. 

Tình yêu có chất liệu chiếm hữu luôn luôn làm cho người yêu có tâm trạng bồn chồn, lo lắng, nghi ngờ, sợ hãi và kiếm tìm. Và khiến cho họ không có khả năng tự tại khi tiếp xúc với mọi hoàn cảnh cũng như đối với muôn loài.

Trái lại, tình yêu không chiếm hữu, thì làm cho tâm hồn của người yêu điềm đạm, sâu lắng, thảnh thơi, rộng lớn và cao vút. Và khiến cho người đó có khả năng tự chủ, khi tiếp xúc với mọi đối tượng.

Không những vậy, mà họ còn có khả năng hiến tặng sự không sợ hãi, an toàn và hạnh phúc đến cho muôn loài. Sự hiến tặng niềm vui không bao giờ để lại dấu tích của một sự hệ luỵ và sự hiến tặng an toàn không để lại một di chứng sợ hãi, đó là tác dụng của tình yêu không chiếm hữu.

Khi nào đối diện với mọi sự hiện hữu, mà tình yêu không chiếm hữu hay tình yêu vô trú phát khởi trong ta, ta mới có khả năng sống hài hòa và tử tế với mọi người và mọi loài một cách chân thật.

Hãy đến với nhau bằng cách nhìn tương quan duyên khởi, hãy đối xử với nhau bằng bàn tay mở rộng, hãy yêu nhau bằng trái tim không biên giới, và hãy nói với nhau bằng tất cả tấm lòng, đó là những yếu tính tạo nên chất liệu tử tế trong cuộc sống của chúng ta.

Vậy, ta hãy thực tập và cùng sống tử tế với nhau, để thế gian không còn là thế gian nóng bức, để cánh bướm đi về giữa cõi bình yên và trăng sao cùng mỉm cười, cám ơn đêm dài tăm tối!

Thích Thái Hòa