Đêm qua, tôi chợt giật mình vì trời đổ mưa to. Mưa nặng hạt gõ rào rào xuống mái tôn. Mưa nhắc tôi nhớ đến hội chùa Tây Phương, chùa Thầy. Ngày bé, cữ này hàng năm, khi mưa dồn dập đổ, người quê tôi đều hồ hởi reo lên: “Mưa rửa núi”. Trời trút nước ào ào xuống gột rửa núi Thầy (chùa Thầy) hay núi Câu Lậu (chùa Tây Phương) để ngày khai hội chùa luôn diễn ra trong sự thanh khiết.
Sau cơn mưa rửa núi, dân làng Thạch Xá, Thạch Thất, Hà Nội và các vùng lân cận nô nức trong cảnh “Nhớ ngày mồng sáu tháng ba/ Ăn cơm với cà đi hội chùa Tây”. Chùa Tây Phương là ngôi chùa cổ thứ hai (sau chùa Dâu) ở Bắc bộ và cũng là một trung tâm tín ngưỡng mà nhiều thế hệ người Việt đến thành kính, lễ bái. Quanh năm du khách thập phương và người dân đến đây thắp nhang lễ Phật, nhưng vào chính hội, lượng người đổ về đây rất đông.
Vượt qua hơn 200 bậc đá ong đặc trưng xứ này, ngôi chùa có niên đại hơn nghìn năm lịch sử hiện ra trước mắt với kiến trúc độc đáo, nhiều mái đao cong vút, cổ kính. Đặc biệt, chùa có bộ tượng Phật gồm 72 pho tượng quý và đạt đến đỉnh cao của nghệ thuật tạc tượng, khiến nhà thơ Huy Cận năm 1960 sau khi đến thăm chùa đã làm bài thơ “Các vị La Hán chùa Tây Phương” khiến bao nhiêu người Việt đã học, đã đọc và ghi nhớ trong lòng.
Cơn mưa rửa núi cũng thực sự có ý nghĩa với chùa Thầy. Khác với chùa Tây Phương, chùa Thầy nằm trên núi đá vôi rộng lớn. Dưới chân núi Thầy có hồ Long Trì, thủy đình và hai cây cầu Nguyệt Tiên kiều, Nhật Tiên kiều cong cong nổi tiếng. Lên được đỉnh núi Thầy, du khách phải vượt qua hàng trăm bậc đá uốn lượn quanh những vách đá vôi hình thù đẹp mắt. Nếu không có những trận mưa lớn như thế này, thì khó có ai có thể dọn sạch được những đỉnh núi lô nhô. Sau đó, còn một trận mưa to nữa, đó là trận “mưa cất núi”, trả lại sự thanh sạch cho chùa sau những ngày lễ hội.
Không còn rì rầm, lây rây như suốt mấy tháng mùa đông, như đợt mưa kéo cơn rét nàng Bân, rét đến khó tin trong một năm mùa đông nắng nóng như mùa hè này. Suốt mấy đêm liền, mưa reo những giai điệu vui tươi và khỏe khoắn. Thấy trong cơn mưa, rõ ràng đã có sự thay đổi, sự thay đổi rất lớn. Đúng rồi, mưa chuyển mùa xuân sang hè, chỉ có mùa hè mưa mới sôi động, trẻ trung như một cô gái cá tính đầy hồn nhiên như thế.
Cô-gái-mưa-mùa-hè thoắt đến, thoắt đi, để lại biết bao điều mới mẻ. Sáng ra thấy trời nhẹ và cao, nắng nháng trên những ngọn cây còn lấp lánh nước mưa. Và cái nóng đã rất tự nhiên chứ không trái mùa, không gượng ép khiến người ta bức bối đến quay cuồng. Sau những cơn mưa đêm như thế, dãy xoan đào vừa tưng bừng lá non, bật lên sức sống sau suốt mấy tháng mùa đông trơ gầy thân cành khẳng khiu đã lại làm một cuộc hồi sinh kỳ diệu. Hoa xoan đào như đua với mây trời, cùng trắng bông tơi trên nền xanh thăm thẳm.
Hoa xoan đào li ti, li ti từng chấm nhỏ mà họp thành chiếc mũ của cây, từ xa nhìn như đỉnh tuyết trắng nghìn năm của núi Phú Sĩ Nhật Bản. Cây nghiêng mình bên những phố cổ Hà Nội, trên những mái tường rêu thẫm màu càng làm bật lên cái mầu trắng mới mẻ, thanh tân của mình. Và thật diệu kỳ, mùi hương ngòn ngọt thoang thoảng tỏa ra từ những bông hoa bé tí xíu ấy có sức cuốn hút mạnh mẽ. Bạn tôi sống hơn hai mươi năm ở Hà Nội, nay chuyển vào Sài Gòn, vừa mới nhắn tin: “Nhớ mùi hoa xoan đào trong đêm phố cổ quá”.
Sau cơn mưa chuyển mùa, từng chùm bằng lăng cũng gọi nhau xòe bộ cánh mỏng manh tím ngắt của mình trên những tán lá xanh. Thế là, khắp các nẻo đường Giải Phóng, Láng Hạ, Hoàng Quốc Việt đến vòng quanh bờ hồ Hoàn Kiếm, dọc theo đường Thanh Niên, loài hoa đầu tiên báo hiệu mùa hè đã theo mưa về với Hà Nội. Sau hiệu lệnh này, chả mấy chốc nữa mà đàn ve sẽ cất lên những bản tình ca sôi động, hòa với sắc đỏ của hoa phượng, đốt mùa hè, mùa thi thành những đốm lửa hy vọng lung linh trong mắt cũng như niềm âu lo, thấp thỏm của bao sĩ tử dồn về Hà Nội.
Những cơn mưa đêm chẳng những gột sạch bụi bám dai dẳng, lưu cữu trên những tàng cây, ngôi nhà, dãy phố mà còn như một tấm màng lọc tự nhiên, khiến mỗi sáng ra, người Hà Nội bớt đi nỗi khó chịu, bực mình khi chen lấn trong ngập ngụa khói xe, bụi đường để đi học, đi làm. Những cơn mưa làm cái nắng buổi sáng đáng yêu hơn, và với nhiều người, mùa hè Hà Nội bắt đầu như vậy cũng… không đến nỗi tệ, dù năm nay, mùa hè hứa hẹn sẽ nắng nóng kỷ lục.
Lam Khê