Em gởi cho tôi một bài tạm gọi là thơ:

Đâu ai muốn để đời cuốn trôi,

Nhưng dòng nước quá ngặt nghèo,

Khúc quanh luôn quá gắt.

Nếu là tôi, tôi sẽ thế nào.

Tôi cũng dùng một bài thơ đáp lại:

Nếu là tôi,

Tuy đời không phẳng lặng,

nhưng không tạo thêm những đoạn gập ghềnh.

Bởi chịu lui “khi đời không thể”.

Người ta cho như vậy là nhu nhược, nhưng bạn lặng im không cải chính. Sống gần mới hiểu, chịu lui nhường chỉ vì, điều đang có mặt không nằm trong tâm huyết chọn lựa. Tôi hỏi bạn không ngại người ta cho rằng bạn không đủ khả năng lãnh đạo hay sao. Bạn lắc đầu mỉm cười. Đó không phải điều bạn chọn. Người huynh đệ sống cạnh tôi, đã sống như thế, bởi điều bạn chọn là đem đời mình minh chứng cho việc tu học. Không qua nổi những trở ngại phiền phức với nhau, hóa ra chỉ là nói suông.

Người ta chọn điều gì, mới cam chịu vất vả với điều mình chọn.

Em chọn vui lòng cha mẹ. Em chịu những tháng ngày luôn im lặng với những phức toái trong gia đình của họ.

Em chọn ngành nghề em thích, em chịu những vất vả của cuộc sống để sống được với niềm đam mê thích hợp với tính nghệ sĩ của em.

Em bỏ hết mọi việc để chọn con đường này, nghĩ rằng sự giải thoát ngay nơi chốn em đang sống. Nhưng không phải vậy, em đành cam chịu hay sao. Em không chịu được sự vô lí của đời sống, nên tìm một con đường khác hơn.

Mọi điều đúng ra là thế. Nhưng những phát sinh không nằm trong sức chịu đựng khiến những bức tranh dự tính không thể hoàn chỉnh. Bây giờ, có người hối tiếc đã nhầm lẫn khi chọn. Tuổi trẻ nông nổi bồng bột, thiếu chín chắn. Nhưng những gì tuổi trẻ chọn, cũng đúng với tuổi trẻ. Qua giai đoạn chững chạc, nếu cho chọn lại, thì dù suy nghĩ kỹ đến đâu, khi tuổi già đến vẫn ân hận, nếu muốn cuộc đời như ý mình.

Em buồn rầu nói: “Nhưng con không hiểu sao mình lại thay đổi. Con thấy con đường mình đi vẫn đúng, nhưng bên cạnh những việc kia cũng đúng”.

Em cứ băn khoăn giữa việc học và việc tu. Cả hai đều đúng cho tâm trạng mỗi lúc. Khi gặp những bất mãn nơi em đang sống, em cảm thấy sự học quả là cần. Nhưng khi đang giữa sự học, em lại cảm giác mình đang bị mắc vào đâu đó. Em đã có một vị sư huynh học thành tài, nhưng nếp sống của sư huynh khiến em chùn bước, nếu học vị hoàn tất nhưng chỉ là như thế, em không chịu.

Em trình bày mọi suy nghĩ và xin tôi cho một lời khuyên.

Em như một người đứng trước những ngã rẽ, bước đi đâu cũng hoang mang. Người thì khuyên dứt khoát rời bỏ nơi chốn đang sống lên phố thị sẽ có những môi trường học tập tốt đẹp hơn. Em đang muốn nghe theo, sự ăn ở thì có người hứa lo cho rồi.

- “Vậy thì còn hỏi tôi làm gì?”

- “Nhưng con thấy vẫn có chút gì không an tâm, tuy rằng nghĩ học xong sẽ trở về đây lại”.

Em đã nghe lời tôi dừng lại rất nhiều lần, bây giờ thì thời điểm đã chín muồi cho bước đi. Ba năm đã qua vẫn không đủ vun xới niềm tin cho em. Chính em không chịu vun xới mà để mảnh đất tâm khô cằn, lúc nào cũng muốn nơi chốn mình bình yên, nhưng tâm thì luôn sóng gió. Niềm tin có phát khởi được không phải từ chính em. Cho rằng vì môi trường quanh em không giúp em tăng trưởng niềm tin, thì rồi con đường của em lúc nào cũng cứ mãi giằng co như hôm nay mà thôi.

Người ta không thể một lúc mà có được tất cả. Tùy thời điểm mà chọn những gì có thể làm được mà thôi. Ngày trước, tôi ao ước có một quyển kinh Lăng Già, và dành rất nhiều thời gian để chép tay, bây giờ chuyện đó giao cho máy photo, chớp nhoáng chẳng cần tốn thời giờ. Bên ngoài sẽ giúp mình tất cả những gì thuộc kỹ thuật, nhưng tâm linh thì phải chính mình.

Sách vở học bây giờ không thiếu, nhưng thiếu thời gian và lòng tự tin. Đời sống bình an giản dị đã nhường cho những phức toái của cuộc sống hiện đại. Bên cạnh sự vui mừng cho nền văn minh phát triển và hòa nhập, là nỗi ưu tư. Cả hai vẫn nằm sâu trong tâm, chỉ đành im lặng để các em có thể an lòng chọn cuộc đời cho chính mình.

Quán Không