Thuở ấy, khi Phật ở thành Vương-Xá, có một vị La-hán đem tóc, móng của Phật đến phía nam núi nước Kế Tân, xây tháp thờ.

Khi đó có đoàn Tỳ-kheo ngụ tại đó sớm tối thắp hương nhiễu quanh tháp lễ bái.

Trong núi ấy cũng có một bầy khỉ, chúng nhìn thấy cảnh các Tỳ-kheo xây tháp, hằng ngày lễ lạy nên bắt chước làm theo y hệt. Sau đó rừng bị lụt, nước dâng cao chảy xiết khiến bầy khỉ bị chết đuối cả.

Nhờ phước lễ Phật , chúng được sinh về cõi trời Đao lợi, ngụ trong cung điện bảy báu. Hưởng dụng tùy thích. Các vị trời mới này nghĩ: “ Không hiểu đời trước chúng mình tạo phúc báo gì mà giờ được ở cõi trời vui hưởng khoái lạc? Thế là họ dùng thiên nhãn quán sát và hiểu được nguyên nhân. Nhìn thấy thi thể kiếp trước của mình còn nằm vất vưởng nơi ghềnh đá, các vị trời liền bay xuống, trổi nhạc, rải hoa tán hương trên xác bầy khỉ và đi nhiễu quanh bảy vòng.

Khi đó có một đoàn người Bà-la-môn tình cờ chứng kiến được cảnh này, rất là kinh ngạc, liền hỏi nguyên nhân? Các vị trời giải thích cho họ nghe:

- Thuở xưa khi làm khỉ chúng tôi từng đùa giỡn tạo tháp, bắt chước các Sa-môn chăm chú lễ Phật nên được phúc sinh về cõi trời! Giờ chúng tôi làm thế này để tạ chút tình với thân xác tiền sinh!

Rồi các vị trời bảo đoàn người Bà-la-môn:

- Nếu bây giờ chúng ta được đến trước Phật lễ lạy Ngài thì phúc báo ấy mới là không thể nghĩ! Các ông hãy cùng chúng tôi đến núi Linh Thứu lễ bái cúng dường Phật nhé!

Các vị Bà-la-môn nghe nói rất hoan hỉ, vội vã đi theo các vị trời đến tinh xá, cùngï lễ bái Phật và dâng hoa cúng dường.

Các vị trời thưa:

- Bạch Thế Tôn! Đời trước chúng con đều mang thân khỉ, nhờ ân đức của Ngài mà được sinh thiên. Chúng con cũng thắc mắc không hiểu kiếp xưa tạo tội gì mà bị làm khỉ, Xin Thế Tôn từ bi giải đáp thắc mắc cho chúng con!

Phật kể:

“Thuở xưa, có một đoàn thiếu niên Bà-la-môn, cùng đi vào núi tu tiên. Lúc đó trên núi có một Sa-môn đang xây tinh xá. Ông đi xuống núi múc nước, thân pháp nhanh lẹ như bay, các thiếu niên Bà-la-môn thấy vậy, sinh lòng tật đố nên cùng cười cợt, nhạo báng, họ bảo nhau:

- Xem xem! Hắn quay lên trở xuống thoăn thắt giống y như loài khỉ!

Phật bảo các vị trời:

Sa-môn lấy nước thuở ấy là tiền thân ta, còn đám thiếu niên ngạo mạn kia do một phút khởi tâm tật đố, nhạo báng người tu hành nên sau khi chết rồi thì bị đọa vào loài khỉ.

Rồi Phật nói kệ:

Khởi niệm ác, cười chê người
Miệng nói lời xấu, thân lãnh báo
Thế nên, cẩn thận khi gieo nhân
Tội, phúc làm ít, quả trổ nhiều!

Các vị trời nghe Phật nói đều được khai ngộ. Đoàn người Bà-la-môn đi cùng với họ, nghe Phật giải thích về nhân quả báo ứng đều xúc động, bảo nhau:

- Chúng ta tu tiên đã nhiều năm, mà chẳng được thiện báo gì, chẳng bù với bầy khỉ, chỉ bắt chước lễ Phật thôi mà đã có phúc sinh vào thiên giới, vậy mới thấy oai đức của Phật thật kỳ diệu biết ngần nào!

Thế là họ sụp xuống lễ Phật xin được làm đệ tử Ngài, Phật nói:

- Lành thay! Tỳ-kheo!

Lập tức họ hiện tướng là Sa-môn, siêng năng tu tập, chẳng bao lâu thì chứng quả A-la-hán.

Hạnh Đoan