Để nâng cao kiến thức Phật pháp, hòa thượng Thị Thủy đã sang Campuchia tìm chân kinh, đến nhiều ngôi chùa để nghe giảng đạo.
Về nước, trong suốt 20 năm bôn ba khắp các tỉnh Đông Nam Bộ và Tây Nam Bộ, hòa thượng Thị Thủy đã xây dựng, tu sửa thêm được 17 ngôi chùa.
Ngôi chùa cuối cùng ngài dừng chân chính là Quán Thế Âm, nằm trên đường Nguyễn Huệ (quận Phú Nhuận, Gia Định). Khi ngài mất đi, con đường Nguyễn Huệ đã được đổi tên thành đường Thích Quảng Đức, là pháp hiệu của ngài khi về trụ trì ngôi chùa này.
 |
| Quán Thế Âm vốn là ngôi chùa có từ thời Pháp. |
Quán Thế Âm là ngôi chùa được dựng từ thời Pháp thuộc. Xung quanh ngôi chùa này có nhiều huyền thoại huyễn hoặc.
Khi người Pháp rời khỏi Việt Nam, ngôi chùa bị bỏ hoang, biến thành phế tích. Hòa thượng Thích Quảng Đức đã tìm đến ngôi chùa, trùng tu, rồi trụ trì.
Cuối những năm 50 và đầu những năm 60 của thế kỷ trước là thời kỳ đen tối nhất của Phật giáo miền Nam khi Ngô Đình Diệm thẳng tay đàn áp giới Phật tử.
 |
| Di ảnh hòa thượng Thích Quảng Đức trong chùa Quán Thế Âm. |
Đau lòng trước thảm cảnh, hòa thượng Thích Quảng Đức đã quyết định làm một việc động trời.
Ngài hiểu rằng, tấm thân ngũ uẩn chỉ là giả tạm, nên việc đem tấm thân phục vụ chánh pháp để tìm ra chân lý cũng là điều nên làm.
Hòa thượng Thích Quảng Đức đã trình tâm thư lên Ủy ban Liên phái Bảo vệ Phật giáo xin tình nguyện tự thiêu. Tâm nguyện của ngài không được chấp thuận.
 |
| Hòa thượng Thích Quảng Đức viết di bút (Ảnh chụp lại ở chùa Quán Thế Âm). |
Tối 10-6-1963, hòa thượng Thích Quảng Đức liền phát tâm nguyện sẽ tự thiêu vào ngày hôm sau. Trong tâm nguyện của ngài, không hề có hai chữ hận thù.
Cũng trong đêm đó, ngài để lại những lời dặn dò như tiên tri cho các đệ tử, trong đó có câu: “Sau khi thân tôi thiêu thành tro bụi, sẽ còn lưu lại một vật gì đó cho đời, thì đó là kết quả tốt đẹp về lời Phát nguyện của tôi hiến dâng thân này cho Đạo Pháp và đó cũng là thành quả cuộc đời tu hành của tôi”.
 |
| Ngài đổ xăng đầy người rồi tự tay châm lửa đốt thân xác (Ảnh chụp lại tại chùa Quán Thế Âm). |
Ngày 11-6, đúng như dự kiến, đã diễn ra cuộc diễu hành của hàng ngàn tăng ni, Phật tử. Khi đoàn đi qua ngả đường Phan Đình Phùng và Lê Văn Duyệt (nay là Nguyễn Đình Chiểu và Cách Mạng Tháng Tám), thì hòa thượng Thích Quảng Đức cũng đi tới, bộ cà sa đã tẩm xăng ướt đẫm, song ngài còn xách theo can xăng lớn nữa.
Hòa thượng Thích Quảng Đức đổ hết can xăng lên mình, ngồi kiết già, tay bắt ấn cam lồ, tay kia tự châm lửa. Ngọn lửa bùng lên dữ dội phủ kín thân ngài.
Các phật tử, người dân Sài Gòn có mặt đều quỳ xuống. Tiếng khóc lóc vang lẫn tiếng kinh kệ.
Mỗi khi cơn gió thổi đến, ngọn lửa bị bạt đi, mọi người nhìn rõ gương mặt ngài không hề lộ vẻ đau đớn, mà vẫn an nhiên tĩnh tọa. 15 phút sau, lửa tàn, ngài ngã xuống, nhục thân giữ thế như một pho tượng Phật.
Cuộc hỏa thiêu diễn ra trong không khí hùng tráng, làm xúc động toàn thế giới.
 |
| Cố hòa thượng Thích Huyền Quang và trái tim bất hoại của thiền sư Thích Quảng Đức (Ảnh chụp lại tại chùa Quán Thế Âm). |
Sau 5 ngày bảo quản tại chùa Xá Lợi để tăng ni phật tử tới viếng, nhục thân của hòa thượng Thích Quảng Đức được đem đi thiêu tại lò thiêu An Dưỡng Địa. Lò thiêu có sức nóng hàng ngàn độ, nung chảy cả sắt thép.
Khi các tăng ni mở lò thiêu gom tro cốt đã tìm thấy một vật bằng nắm tay rõ hình trái tim lẫn giữa đống tro. Các tăng ni đã trình tro cốt và trái tim đó lên Ủy ban Liên phái Bảo vệ Phật giáo.
Trong hội thảo “Bồ tát Thích Quảng Đức – vị pháp thiêu thân”, do Viện Nghiên cứu Phật học Việt Nam tổ chức năm 2005, cố Hòa thượng Thích Thông Bửu, trụ trì chùa Quán Thế Âm, đã kể lại rất chi tiết cuộc hỏa thiêu nhục thân thầy mình là thiền sư Thích Quảng Đức.
Theo cố hòa thượng Thích Thông Bửu, sau khi đốt cháy hết xương thịt mà vẫn còn trái tim, nghĩ trái tim bằng cơ nhục khó cháy, nên các hòa thượng đã quyết định đốt tiếp để thân thể ngài về nơi cực lạc được vẹn nguyên. Thế nhưng, sau khi mở lò thiêu, trái tim vẫn không hề suy suyển gì.
Lúc ấy, mọi người mới nhớ tới lời dặn dò của hòa thượng Thích Quảng Đức trước ngày tự thiêu xác là “sẽ lưu lại một vật gì đó cho đời”.
Trái tim kỳ lạ của hòa thượng Thích Quảng Đức khiến phong trào đấu tranh của Phật giáo diễn ra rất mạnh mẽ. Tức giận, chính quyền Ngô Đình Diệm đã tìm mọi cách phá hoại, đánh cắp.
Theo một sư thầy ở chùa Quán Thế Âm, để bảo toàn được trái tim, Giáo hội đã gửi trái tim của hòa thượng Thích Quảng Đức vào ngân hàng Thụy Sĩ. Sau ngày giải phóng, trái tim được gửi ở Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, rồi được cất giữ ở nhiều nơi bí mật khác nữa. Còn cụ thể ở đâu thì vị sư thầy này không tiết lộ.
Đến nay, trái tim bất hoại của thiền sư Thích Quảng Đức vẫn còn nằm trong bức màn bí mật.
(Bài viết sử dụng một số tư liệu của chùa Quán Thế Âm)
Phạm Ngọc Dương (VTC)