Chùa Chuông - Phố Hiến đệ nhất danh lam

“Thứ nhất kinh kì, thứ nhì phố Hiến” - câu ca dao xưa thôi thúc tôi lên đường về thăm thành phố Hưng Yên vào một ngày đẹp trời. Và địa danh đầu tiên tôi tìm đến là Chùa Chuông - di tích được mệnh danh là “Phố Hiến đệ nhất danh lam”.


Chùa Chuông - Phố Hiến đệ nhất danh lam


Toàn cảnh chùa Chuông nhìn từ cổng vào

Chùa Chuông nằm trên địa phận thôn Nhân Dục, phường Hiến Nam, TP Hưng Yên. Được xây dựng từ thời Hậu Lê (thế kỉ 17), chùa Chuông có một giai thoại ra đời kỳ thú.

Truyền thuyết kể rằng vào một năm đại hồng thuỷ, có quả chuông vàng đặt trên bè dạt vào bãi sông. Nhiều nơi đua nhau kéo chuông về nhưng chỉ có người dân thôn Nhân Dục là kéo được.

Dân làng cho là Trời Phật giúp đỡ, liền dựng chùa, xây lầu treo chuông. Tiếng chuông vang xa vạn dặm. Chùa mang tên Kim Chung tự - chùa Chuông từ đó.

Du khách tới vãn cảnh chùa Chuông đều ngạc nhiên trước quy mô bề thế và cảnh trí hữu tình. Từ tam quan bước vào là gặp ngay cây cầu đá xanh dẫn lối qua ao súng (mắt rồng).

Sân chùa phủ bóng cây mát lành, tiếng gió lao xao vòm lá, tiếng chim líu ríu trên mái ngói thâm nghiêm tạo thành một chuỗi âm thanh dịu dàng, dễ chịu.


Chiếc cầu đá dẫn qua ao súng (mắt rồng)




Sắc hoa xuân phươn Bắc


Sân chùa mang lại cảm giác thanh thản

Chùa có kết cấu theo kiểu nội công ngoại quốc, gồm tiền đường, thượng điện, nhà tổ, nhà mẫu và hai dãy hành lang, đậm kiến trúc thời Hậu Lê.

Một trong những điều đặc biệt nhất ở chùa Chuông là hệ thống tượng Phật mang giá trị nghệ thuật, lịch sử cao, như tượng 18 vị La Hán, bốn tượng Bồ Tát cùng những bức phù điêu gỗ mô tả cảnh nhục hình dưới cõi âm.






Hệ thống tượng La Hán, phù điêu sống động, tô đậm thêm bầu không gian thiêng liêng, cổ kính

Nhờ vào nhiều di vật như hoành phi, bia đá cổ trong chùa mà các nhà nghiên cứu có cơ sở khẳng định Phố Hiến và Thăng Long từng có mối giao thương gắn bó mật thiết.

Trải qua bao cuộc bể dâu, phố Hiến đã không còn là thương cảng huyết mạch nhưng chùa Chuông vẫn tọa lạc thanh bình giữa những tán cây cổ thụ. Dấu xưa còn đó, nét thâm trầm đủ níu lòng vãng khách…

Xích Đằng - Văn miếu ở Hưng Yên

Cùng với chùa Chuông, Hưng Yên còn có Văn miếu Xích Đằng nức tiếng xa gần. Trong quần thể di tích Phố Hiến, chùa Chuông nằm trước, Văn miếu Xích Đằng nằm sau thể hiện sự kết hợp hài hoà giữa Phật giáo và Nho giáo.

Văn miếu Xích Đằng nằm ở phường Lam Sơn, TP Hưng Yên. Đường vào Văn miếu đi qua một đầm sen rộng. Khi chúng tôi đến, mùa sen đã tàn, chỉ còn những xác lá khô gục đầu trên mặt nước.

Sừng sững hai bên lối vào Văn miếu là hai cây cổ thụ, mỗi bên có thêm một “ông” nghê đá, mang đậm dấu ấn kiến trúc thế kỉ 17, 18.


Hai cây gạo cổ thụ sừng sững hai bên lối vào Văn miếu Xích Đằng


Nghi môn Văn miếu bề thế, thâm nghiêm


Dẫn vào sâu trong Văn miếu là “con đường thập đạo” - lối đi dành riêng cho quan lại hoặc các vị giám khảo trong các kì thi. Hai bên đường là nhà tả vu và hữu vu - nơi chứa đồ đạc, sách vở, quần áo của các thí sinh về đây ứng thí.

Theo con đường thập đạo đi thẳng vào là khu nội tự. Nội tự gồm: nhà tiền tế, trung từ và hậu cung. Nội tự thờ đức Khổng Tử và Chu Văn An.

Hiện vật quý nhất của Văn miếu Xích Đằng là 9 tấm bia đá, trong đó 8 bia ghi danh các vị danh nho đỗ đạt của tỉnh Hưng Yên và bia cuối cùng (hàng bên phải) ghi lại quá trình xây dựng Văn miếu.

Xưa, các cuộc thi thơ, bình văn được tiến hành trong Văn miếu giữa tiếng chuông, tiếng khánh ngân nga. Nay chuông chỉ rung lên mỗi độ xuân về hoặc vào dịp thầy trò các trường trong tỉnh tới dâng hương.


Văn miếu Xích Đằng trong sắc hoa gạo đầu xuân

Bài: Quỳnh Anh - Ảnh: Mỹ Nhun

Theo NLĐO