Những cánh hoa trí tuệ - Phần 19

image

1

”Rất xa là bầu trời,
Cũng rất xa, quả đất,
Người ta nói rất xa,
Là bờ biển bên kia.
Từ chỗ mặt trời mọc,
Chói sáng, toả ánh sáng,
Đến chỗ mặt trời lặn.
Rằng xa thật là xa,
Người ta nói xa hơn,
Là pháp của bậc thiện,
Với pháp kẻ bất thiện.
Thật xa, xa hơn nhiều,
Hoà hợp với bậc thiện,
Thường hằng, không hoại diệt,
Khi nào còn đứng vững,
Vẫn như vậy kiên trì,
Còn hoà hợp bất thiện,
Rất mau bị phá hoại,
Do vậy pháp bậc thiện,
Rất xa pháp kẻ ác”.
(Kinh Tăng Chi Bộ I, trang 648)
“Far is the sky from earth and far, men say,
The further side of ocean; far the place
Where the blazing one, light-maker, riseth
From where he goeth down; but further still
Are dhamma of the good and of the bad.
Not transient is union of the good:
As long as it remains it is just so.
Soon wanes the union of the bad. Wherefore
Far from the bad is dhamma of the good.”
(The Book of the Gradual Sayings II, p. 59)

 

2

“Thành tựu với ba pháp này, này các Tỳ-kheo, người ngu được biết đến. Thế nào là ba ? Thân làm ác, miệng nói ác, ý nghĩ ác. Này các Tỳ-kheo, thành tựu với ba pháp này, này các Tỳ-kheo, người ngu được biết đến.

Thành tựu với ba pháp này, này các Tỳ-kheo, người trí được biết đến. Thế nào là ba ? Thân làm thiện, miệng nói thiện, ý nghĩ thiện. Này các Tỳ-kheo, thành tựu ba pháp này, này các Tỳ-kheo, người trí được biết đến”.

(Kinh Tăng Chi Bộ I, trang 182)

 

“By three characteristics a fool is to be known. What three?

Immorality in deed, speech and thought. These are the three characteristics by which a fool is to be known.

By three characteristics a wise man is to be known. What three ? Morality in deed, speech and thought. There are the three characteristics by which a wise man is to be known.”

(The Book of the Gradual Sayings I, p. 88)

 

3

“Thích thấy người giới hạnh,
Muốn được nghe diệu pháp,
Nhiếp phục uế xan tham,
Vị ấy gọi có tin”.
(Kinh Tăng Chi Bộ I, trang 269)
“Let him desire to see the virtuous,
Let him desire to hear Sadhamma preached,
Let him remove the taint of stinginess,
If he would be by men “believer” called.”
(The Book of the Gradual Sayings I, p. 133)
4
“Ít người giữa nhân loại,
Đến được bờ bên kia,
Còn số người còn lại,
Xuôi ngược chạy bờ này.
Những ai hành trì pháp,
Theo chánh pháp khéo dạy,
Sẽ đến bờ bên kia,
Vượt ma giới khó thoát,
Kẻ trí bỏ pháp đen,
Tu tập theo pháp trắng,
Bỏ nhà sống không nhà,
Sống viễn ly khổ lạc.
Hãy cầu vui Niết-bàn
Bỏ dục, không chướng ngại,
Kẻ trí tự rửa sạch,
Cấu uế từ nội tâm,
Khéo tu tập giác chi,
Từ bỏ mọi ái nhiễm
Hoan hỷ không chấp thủ,
Không lậu hoặc, sáng chói,
Sống tịch tịnh ở đời”.
(Kinh Tăng Chi Bộ  IV, trang 557-8)
“Few are they of mortal men
Who have reached the further shore;
But the crowd of other folk
On this side fare up and down.
When dhamma rightly is revealed,
Who by dhamma fare along,
They shall reach the shore and pass
The realm of death so hard to cross.
Giving up the state of darkness
Let the wise pursue the light.
Giving up home for the homeless,
In solitude where joys are rare,
Let him long for bliss unbounded.
Leaving lusts and owning naught
Let the wise man cleanse himself
From the passions of the heart.
They who in the limbs of wisdom
Rightly make the mind to grow,
Glad to have surrendered clinging,
Glad to be from grasping free,
Canker-cured they, all resplendent
I’ the world are quenched utterly. “
(The Book of the Gradual Sayings V, pp. 160-1)

 

5

“Đầy đủ tháo vát, đầy đủ phòng hộ, làm bạn với thiện, sống thăng bằng điều hoà, đầy đủ lòng tin, đầy đủ giới, đầy đủ bố thí, đầy đủ trí tuệ. Này các Tỳ-kheo, có tám đầy đủ này.

Tháo vát trong công việc,
Không phóng dật nhanh nhẹn,
Sống đời sống thăng bằng,
Giữ tài sản thâu được,
Có tín đầy đủ giới,
Bố thí không xan tham,
Rửa sạch đường thượng đạo,
An toàn trong tương lai.
Đây chính là tám pháp,
Bậc tín chủ tầm cầu,
Bậc chân thật tuyên bố,
Đưa đến lạc hai đời,
Hạnh phúc cho hiện tại,
Và an lạc tương lai,
Đây trú xứ gia chủ,
Bố thí tăng công đức”.
(Kinh Tăng Chi Bộ IV, trang 22)

 

“Achievement in alertness, in wariness, good company, an even life, achievement in faith, in virtue, in charity, and in wisdom.

Monks, these are the eight achievements.
Up and alert about his task and toil,
A careful man, he minds his wealth and lives
The even life; and he is virtuous,
Believing, kind and bountiful; he clears
The onward Way to faring well hereafter.
Thus for the believing home-seeker eight states
Have been declared by him whose name is Truth
As leading unto happiness both here and then,
To bliss hereafter and to welfare now.
This is the standard for a householder,
For merit grows by generosity”.
(The Book of the Gradual Sayings IV, pp. 191)

 

 

6

“Mắt, này các Tỳ-kheo, là vô thường. Cái gì vô thường là khổ. Cái gì khổ là vô ngã. Cái gì vô ngã cần phải như thật quán với chánh trí tuệ là : “Cái này không phải là của tôi, cái này không phải là tôi, cái này không phải là tự ngã của tôi”.

Tai…, mũi…, lưỡi…, thân…, ý, này các Tỳ-kheo, là vô thường. Cái gì vô thường là khổ. Cái gì khổ là vô ngã. Cái gì vô ngã cần phải như thật quán với chánh trí tuệ là : “Cái này không phải là của tôi, cái này không phải là tôi, cái này không phải là tự ngã của tôi”.

(Kinh Tương Ưng Bộ IV, trang 9-10)

“The eye, brethren, is impermanent. What is impermanent, that is ill. What is ill, that is avoid of the self. What is void of the self, that is not mine: I am not it : It is not my self. That is how it is to be regarded with perfect insight of what is really is.

The ear…, The nose…, The tongue…, The body…, The mind is impermanent. What is impermanent, that is ill. What is ill, that is avoid of the self. What is void of the self, that is not mine: I am not it : It is not my self. That is how it is to be regarded with perfect insight of what is really is”.

(The Book of the Kindred Sayings IV, pp. 1-2)

 

7

“Phàm cái gì sanh khởi, tất cả đều chịu sự hoại diệt”.
(Kinh Tương Ưng Bộ IV, trang 86)
“Whatsoever is of a nature to arise, all that is of a nature to cease.”
(The Book of the Kindred Sayings IV, p. 25)

 

8
“Do phân tích ở đời,
Những vật cao và thấp
Với vị không dao động
Bởi vật gì ở đời,
An tịnh  không tối mù,
Không phiền muộn, không cầu,
Ta nói người như vậy,
Đã vượt khỏi sanh già”.
(Kinh Tăng Chi Bộ I, trang 239)
“By searching in the world things high and low,
He who hath nought to stir him in the world,
Calm and unclouded, cheerful, freed of longing,
He hath crossed over birth and eld, I say”.
(The Book of the Gradual Sayings I, p. 116)

 

9

“Ví như, này các Tỳ-kheo, ngọn lửa từ nhà bằng cỏ lau, hay từ nhà bằng cỏ, thiêu đốt các ngôi nhà có nóc nhọn, các ngôi nhà có trét ngoài, ngăn chận được gió, các ngôi nhà có chốt cửa đóng chặt, có các cửa đóng kín. Cũng vậy, này các Tỳ-kheo, phàm có sự sợ hãi nào khởi lên , này các Tỳ-kheo, tất cả sự sợ hãi ấy khởi lên  từ người ngu, không phải từ người hiền trí. Phàm có những nguy hiểm nào khởi lên , tất cả những nguy hiểm ấy khởi lên từ người ngu, không phải từ người hiền trí. Phàm có những tai hoạ nào khởi lên , tất cả những tai hoạ ấy khởi lên  từ người ngu, không phải từ ngừơi hiền trí”.

(Kinh Tăng Chi Bộ I, trang 181)

“Just as, monks, a spark of fire from a hut of reeds or grass burns up houses with gabled roofs, houses plastered inside and out that admit no wind, houses with will-fitting doors and casements, even so whatsoever fears arise, all of them arise as to the fool, not the wise man. Whatsoever dangers arise, all of them arise as to the fool not the wise man. Whatsoever oppressions of mind arise, all of them arise as to the fool, not the wise man”.

(The Book of the Gradual Sayings I, p. 87)

 

10
“Giới hạnh không cao thấp,
Khôn khéo và thiền tịnh,
Với tâm được chinh phục,
Nhất tâm, khéo định tĩnh,
Bậc trí đoạn mê ám,
Ba minh diệt tử thần,
Vị ấy được tôn xưng,
Đại hạnh cho Trời người,
Bậc “Đoạn tận tất cả”,
Đầy đủ cả ba minh,
An trú không mê vọng,
Đức Phật, bậc Giác ngộ,
Bậc chứng thân tối hậu”.
(Kinh Tăng Chi Bộ I, trang 296)
“Changeless in virtual, shrewd and meditative,
With mind subdued, one-pointed, tranquillized,
That sage who, scattering darkness, hath attained
The threefold lore and routed Death, - men call
“A blessing both to devas and mankind,”
“All-vanquisher”, “Blest with the threefold lore”
“No more bewildered”, “One become enlightened”,
And “Wearing his last body in the world”.
(The Book of the Gradual Sayings I, p. 150)

 

11

“Khổ luỵ, này các Tỳ-kheo, là các lợi đắc, cung kính, danh vọng, thật là đắng cay, ác độc, là chướng ngại pháp để chứng đạt vô thượng an ổn, khỏi các khổ ách. Do vậy, này các Tỳ-kheo, cần phải học tập như sau: “Đối với lợi đắc, cung kính, danh vọng đã đến, chúng ta sẽ từ bỏ chúng. Đối với lợi đắc, cung kính, danh vọng chưa đến, chúng ta không để chúng xâm chiếm và an trú”.

(Kinh Tương Ưng Bộ II, trang 389)

“Dire, brethren, are gains, favours, and flattery, a bitter, harsh obstacle in the way of arriving at uttermost safety. Wherefore, brethren, thus should ye train yourselves: - “When gains, favours, and flattery come to us, we will put them aside, nor when they come shall they take lasting hold on our hearts”.

(The Book of the Kindred Sayings II, p. 153)

 

12

“Và này các Hiền giả, đạt được và an trú trong các thiện pháp, và ngay trong đời sống hiện tại, sống đau khổ, bị chướng ngại, bị ưu não, bị nhiệt não, và sau khi thân hoại mạng chung, sẽ phải sanh ác thú. Đây không phải là sự thành tựu các thiện pháp được Thế Tôn tán thán”.

(Kinh Tương Ưng Bộ III, trang 22)

“And, friends, that in fostering righteous states and dwelling therein, in this very life one would live painfully, harassed, unfreed from life’s fret and fever, and, when body dissolves, after death one may look for the woeful state – this is not the way of fostering righteous states that the Exalted One would approve”.

(The Book of the Kindred Sayings III, p. 9)

 

13

“Nhưng này các Hiền giả, vì rằng đạt được và an trú trong các thiện pháp, và ngay trong đời sống hiện tại, sống được an lạc, không bị chướng ngại, không bị ưu não, không bị nhiệt não, và sau khi thân hoại mạng chung, sẽ không sanh thiện thú. Do vậy, đây là sự thành tựu các thiện pháp, được Thế Tôn tán thán”.

(Kinh Tương Ưng Bộ III, trang 22)

“But, friends, inasmuch as having fostered righteous states and dwelling therein, in this very life one would live pleasantly, unharassed, free from life’s fret and fever, and when body dissolves, after death one may look for the abode of bliss, therefore does the Exalted One approve of the accomplishing of righteous states”.

(The Book of the Kindred Sayings III, p. 10)

 

14

Năm uẩn là gánh nặng,
Kẻ gánh nặng là người,
Mang lấy gánh nặng lên,
Chính là khổ ở đời,
Còn đặt gánh nặng xuống,
Tức là lạc (không khổ),
Đặt gánh nặng xuống xong,
Không mang thêm gánh khác,
Nếu nhổ khát ái lên ,
Tận cùng đến gốc rễ,
Không còn đói và khát,
Được giải thoát tịnh lạc!”
(Kinh Tương Ưng Bộ III, trang 54-5)
“The burden is indeed the fivefold mass:
The seizer of the burden, man:
Taking it up is sorrow in this world:
The laying of it down is bliss.
If a man lay this heavy burden down,
And take not any other burden up:
If he draw out that craving, root and all,
No more an-hungered, he is free”.
(The Book of the Kindred Sayings III, p. 25)
15
“Dầu thiên sứ báo động,
Thanh niên vẫn phóng dật,
Họ ưu buồn lâu dài,
Sanh làm người hạ liệt.
Ơû đây, bậc Chân nhân,
Được Thiên sứ báo động,
Không bao giờ phóng dật,
Trong diệu pháp bậc Thánh,
Thấy  sợ trong chấp thủ,
Trong hiện hữu sanh tử,
Được giải thoát, không thủ,
Sanh tử được đoạn trừ,
Được yên ổn, không lạc,
Ngay hiện tại tịch tịnh.
Mọi oán hận sợ hãi,
Các vị ấy vượt qua,
Mọi đau đớn, khổ sầu
Thảy đều được siêu thoát”.
(Kinh Tăng Chi Bộ I, trang 255)
“They who, by deva-messengers tho’ warned,
Are proudly careless and indifferent,
Born in a mean estate, must suffer long.
Good men, by deva-messengers when warned,
Are never slothful in the Ariyan Dhamma;
Seeing the risk of clinging to this world,
Knowing it for the cause of birth and death,
By ending birth and death, freed utterly,
They have won calm, those happy ones,
Have won Nibbana in this very life:
They have passed over all the guilty dread,
All ill transcended”.

(The Book of Gradual Sayings I, p. 125)

Thích Nữ Chân Nguyên

sưu tầm